Oceaan vol met grote onbekenden uit de plankton-wereld

Plankton opgevist met de 'Tara'

Plankton verzameld in de Stille Oceaan, een mengsel van meercellige organismen, zoöplankton, larven en eencelligen

Drieënhalf jaar hebben onderzoekers met het zeilschip ‘Tara’ op de zeven wereldzeeën gevist naar micro-organismen en vonden vele tot nu toe nog onontdekte ‘beestjes’, aangeduid met de verzamelnaam plankton.  Ze zijn van groot belang voor het welzijn van de wereld en zijn bewoners. Plankton zou verantwoordelijk zijn voor de helft van de zuurstofproductie op aarde. Over die speurtocht in een onbekende wereld zijn vijf artikelen in het blad Science verschenen ((1, 2, 3, 4, 5).> Lees verder

Een ingewikkeld ‘beestje’, een archaeon, ontdekt

Prokaryote en eukaryote cel

Een tekening van een prokaryote en een eukaryote cel (onder) (foto: BBC)

Je kunt de wereld van het leven in tweeën verdelen: die van de kerndragers (eukaryoten) en van de kernlozen (prokaryoten). Tenminste, zo was het tot voor kort, voordat een nog niet eerder waargenomen micro-organisme, Lokiarchaeota vernoemd naar de vindplaats het kasteel van Loki in de Noord-Atalantische Oceaan, werd ontdekt. Het ‘beestje’ behoort tot de Archaea, een aparte klasse micro-organismen. De structuur van de cel van deze microbe zou veel ingewikkelder zijn dan van andere micro-organismen en zou wel eens de ‘ontbrekende’ schakel kunnen zijn tussen de eukaryoten en de prokaryoten. Klein probleem is dat de onderzoekers nog geen volledig exemplaar in handen hebben. Dit pas ontdekte archaeon is gereconstrueerd uit in de oceaan gevonden genetisch materiaal. Lees verder

Micro-organismen poken aardklimaat op

Micro-organismen als klimaatbedervers

Micro-organismen in het dooiende permafrost poken het klimaat op

Zelfs de microscopisch kleine levende wereld helpt mee het aardklimaat op te poken. Tenminste, als het klopt wat Mette Svenning met haar medeonderzoekers van de Noorse universiteit in Tromsø hebben ontdekt. De stijgende temperatuur in het voormalige arctische en subarctische gebied wekt een forse populatie aan micro-organismen tot leven en die beestjes produceren, onder meer, methaan, een veel sterker (maar ook veel korter ‘levend’) broeikasgas dan kooldioxide. Dat is een even grote bedreiging van het aardklimaat als de totale ontbossing van de wereld, denken de Noorse onderzoekers. Lees verder

Zijn bacteriofagen de nieuwe antibiotica?

Bacteriofaag

Bacteriofagen zijn kleine virussen die bacteriën besmetten en daarmee dodelijk voor die micro-organsimen (afb: Wiki Commons)

En weer zijn muisjes de klos. In Frankrijk hebben onderzoekers van Inserm en van de universiteit van Parijs de beestjes met een ernstige bacteriële longontsteking opgezadeld. Dat deden ze om te zien om te zien of die bacteriële ontsteking te bestrijden valt met bacteriofagen, micro-organismen die bacteriën verslinden. De muizen genazen, gelukkig, na behandeling met bacteriofagen. De bacteriofagenbehandelingen zouden een alternatief moeten zijn voor behandelingen met antibiotica, waar steeds meer bacteriestammen ongevoelig voor zijn geworden. Lees verder

Olieproducerende algen zuiveren afvalwater

Olierijke groene algen

Olierijke groene algen, hier in proefopstelling, blijken in staat lastige verontreinigingen het het afvalwater te verwijderen (afb: Rice-universiteit)

Twee vliegen in een klap, zou je zeggen: je ruimt je troep op en maakt nog brandstof ook. Onderzoekers van de Amerikaanse Rice-universiteit vonden dat olierijke algen in staat blijken meer dan 90% van de nitraten en meer dan de helft van de fosforverbindingen in afvalwater onschadelijk te maken. Tot nu toe hebben, in ieder geval Amerikaanse, afvalwaterzuiveringen geen betaalbare methode om die verontreinigingen uit het afvalwater te halen. Dat is dus dubbel uitbetalen als die schoonmakers je nog biobrandstof leveren ook.

Lees verder

Viagra, in combinatie, supermedicijn?

Viagra en CialisViagra zou in combinatie met andere medicijnen kanker kunnen bestrijden, antibacteriële eigenschappen hebben en nog zo wat, beweren onderzoekers van de Amerikaanse Virginia Commonwealth-universiteit. Die combinatie beïnvloedt de concentratie van een bepaald zogeheten chaperonne-eiwit (HSPA5/Dna K), hetgeen gunstig zou zijn voor het bestrijden van een waaier aan ziektes en ongemakken als antibioticaresistentie.
Lees verder

Bacterie en kunstblad zetten zonlicht om in brandstof

Kunstblad

Een schema van het ‘kunstblad’ van Nocera, dat hij in 2011 ontwikkelde, waarbij water wordt gesplitst in waterstof en zuurstof.

Het lijkt een leuk idee, maar of het erg praktisch wordt waag ik te betwijfelen. Aan de Havard-universiteit (VS) hebben onderzoekers een systeempje in elkaar geknutseld, waarmee ze, aangedreven door zonlicht, met behulp van een bacterie en een kunstmatig blad 2-propanol (iso-propanol) maken. In feite wordt in deze opzet het door het kunstblad gegenereerde waterstof omgezet in een handzamere brandstof. Leuk, zei ik al, maar bacteriën zijn in dit soort systemen meestal lastposten en het rendement is nog erg laag (rond 1%). Lees verder

Stikstof als meststof voor ethanolproductie bacterie

Zymomonas mobilis-bacterie

Zymomonas mobilis-bacteriën laten zich ‘bemesten’ door gewone stikstof

Algen doen het, planten doen het, maar bacteriën ook: iets produceren wat wij brandstof noemen (in dit geval biobrandstof. Onderzoekers van de universiteit van Indiana (VS) kwamen er achter dat de bacterie Zymomonas mobilis meer ethanol produceert als die ‘bemest’ wordt met stikstof. De onderzoekers denken zo een snellere, schonere en vooral goedkopere manier gevonden te hebben om ethanol te produceren. Lees verder

Bacteriestudies hebben vaak last van vervuiling

Vervuiling bacteriemonsters

In deze grafiek is duidelijk te zien (de kleuren geven verschillende typen bacteriën aan) dat er bij elke verdunning vervuiling optreedt. Zwart is de Salmonella-bacterie uit het oorspronkelijke monster. De proeven zijn in drie labs gedaan. Con is de samenstelling van het nulexperiment. Duidelijk is te zien dat die ‘lab-samenstelling’ gaandeweg gaat overheersen. (afb: BMC Biology)

Je kent ze ongetwijfeld wel, al die onderzoeken die melden dat die en die bacteriën in je microbioom (bacteriehuishouding) je die of die goede (of slechte) dingen ten deel laten vallen. Wantrouw ze, want het blijkt dat nogal wat bacteriestudies last hebben van vervuiling. De onderzoekers bevelen aan uiterste zorgvuldigheid te betrachten bij het gebruik van sequentietechnieken bij kleine hoeveelheden biomassa. De oplossing lijkt (mij) simpel: doe paralellel aan je experimenten een controleproef met een steriel monster. De vervuiling komt namelijk van de gebruikte extractiekits en reagentia en uit de labomgeving.
Lees verder

Microben te bewonderen in Artis

MicropiaIn de Amsterdamse dierentuin Artis is de eerste ‘microbentuin’ ter wereld ingericht, waar deze belangrijke maar onzichtbare dierengroep interactief is te ‘bewonderen’.  In het nieuwe en, uiteraard, interactieve Micropia kun je ook je eigen microbenwereld zichtbaar laten maken of, met de kusmeter, laten zien hoeveel bacteriën er bij zo’n liefdevolle uiting worden overgedragen. Die microdierentuin heeft zo’n € 10 miljoen gekost.

Bron: Le Monde