Uitstoot vier ‘nieuwe’ cfk’s in atmosfeer blijkt toegenomen

ozongat

Gat in de ozonlaag (afb: Nature)

Britse en Nederlandse wetenschappers  hebben in de atmosfeer vier nieuwe gassen ontdekt die de ozonlaag aantasten. Dat is opvallend, want de productie van dat soort gassen is al verboden sinds 2010. Toch zijn de gassen – drie zogenoemde gechloreerde fluorkoolwaterstoffen (cfk’s) en een hcfk – sinds die tijd pas in de atmosfeer terechtgekomen.  De concentratie van twee van de vier gassen stijgt bovendien nog steeds. (H)cfk’s zijn verantwoordelijk voor het gat in de ozonlaag. Lees verder

Groene economie zou bedrijven veel winst opleveren

Als de Europese ondernemingen zich zouden bekeren tot duurzame ontwikkeling dan zouden hun winsten met € 100 miljard per jaar stijgen en zouden er 170 000 banen bij komen. Dat staat te lezen in een rapport dat vorige week in Londen werd gepresenteerd door het adviesbureau Lavery/Pennell. Het rapport beveelt ondernemers aan minder grondstoffen te gebruiken en meer te kringlopen. Het zo uitgespaarde geld zou in innovatie gestoken kunnen worden. Lees verder

Maken chemicaliën ons dommer?

KindervergiftigingTwee neurowetenschappers vrezen dat kinderen langzaam worden vergiftigd door milieuverontreiniging. Volgens hen zijn de gevolgen daarvan al meetbaar. Kinderen zouden steeds dommer worden en ook zou die verontreiniging de oorzaak zijn van gedrags- en ontwikkelingsstoornissen. De onderzoekers benoemen de kwalijke bestanddelen in het milieu: lood, kwik, mangaan, fluor- en chloorverbindingen en verschillende bestrijdings- en oplosmiddelen. Toelatingsbeoordelingen zijn gebaseerd op acute neurotoxische schade die stoffen kunnen veroorzaken, maar er wordt niet gekeken naar de langetermijneffecten voor kinderen in de baarmoeder en vroege jeugd, aldus de onderzoekers. Dat zou moeten veranderen.
Ongeveer 10% van alle kinderen heeft tegenwoordig al vanaf de geboorte een gedrags- of ontwikkelingsstoornis, stellen Philippe Grandjean van de universiteit van Zuid-Denemarken in Odense en Philip Landrigan van de Harvard-Universiteit. Dan hebben we het, onder meer, over autisme, geestelijke tekortkomingen, hyperactiviteit en agressief gedrag. “Die wortels van deze mondiale pandemie van neurologische ontwikkelingsstoornissen zijn maar deels bekend.”, stellen ze. Genetische factoren spelen een rol, maar die kunnen maar 30 tot 40% van de gevallen verklaren. Dus, denken de onderzoekers, dan moet de rest van de omgeving komen. De zich ontwikkelende hersens in de baarmoeder en bij jonge kinderen zijn zeer gevoelig voor chemische en andere prikkels. “In het navelstrengbloed worden meer dan 200 chemische verbindingen aangetoond.” Reeds in 2006 hadden de onderzoekers laten zien dat milieuverontreinigingen, zoals lood, kwik, arseen, pcb’s en het oplosmiddel tolueen, meetbare effecten hebben op de hersenontwikkeling van kinderen. Als gevolg daarvan hebben de kinderen kleinere hersens, problemen met begrijpen en leren, vertonen afwijkend gedrag en hebben ook motorische problemen.

Voor hun nieuwe overzichtsstudie hebben Grandjean en Landrigan nieuwe onderzoeken naar de effecten van chemicaliën meegenomen, waarbij ze nog zes andere chemische ‘boosdoeners’ ontdekten, die effect op de hersenontwikkeling van kinderen hebben. Grandjean: “Onze grootste zorg is het grote aantal kinderen met door chemicaliën beschadigde hersens, waarbij nooit een formele diagnose is gesteld. Ze lijden aan concentratieverlies, een vertraagde ontwikkeling en slechte schoolprestaties, maar niemand weet waarom.” Massale verontreiniging met neurotoxische chemicaliën zou de oorzaak zijn voor die ‘slechtere hersens’ van kinderen. Minstens de helft van de 214 bekende giftige substanties die effect hebben op de hersens, zijn in grote hoeveelheden geproduceerd en in het milieu terechtgekomen. Elk jaar komen daar nog eens twee stoffen bij, waarvan ook de uitwerking op de hersens schadelijk is bevonden. De kinderen worden steeds dommer en onaangepaster.
Grandjean en Landrigan willen dat de milieuregels drastisch worden aangepast. Ook chemicaliën die al langer geproduceerd worden, zullen moeten worden onderzocht, vinden ze. Daarbij moeten ook de langetermijneffecten worden meegenomen. “We moeten af van het idee dat nieuwe chemicaliën en technologieën ongevaarlijk zijn, zolang het tegendeel niet bewezen is.”

Bron: bdw

Grote thermische zonnecentrale in de VS geopend

Ivanpah-zonnecentrale

De Ivanpah-centrale in de Californische Mojavewoestijn. Op de foto is een van de drie ‘watertorens’ te zien. (foto: Wikicommons)

In Californië is in de Mojave-woestijn een qua oppervlak gigantische thermische zonnecen-trale gebouwd die een oppervlakte beslaat van zo’n 13 vierkante kilometer. Elk van de 350 000 beweegbare spiegels (Wikipedia spreekt van de helft) heeft de afmeting van een volwassen garagedeur. Alles bij elkaar is de zonnecentrale goed voor de elektriciteitslevering van zo’n 140 000 huishoudens (392 MW). Niet bepaald indrukwekkend. Met de bouw van de centrale is vier jaar heengegaan. Volgens het Amerikaanse krant the New York Times zou het best wel eens de laatste kunnen zijn. Voor het project had de federeale overheid een borg afgegeven van 1,6 miljard dollar (ongeveer € 1,2 miljard). Lees verder

Komt de groene chemie er dan toch?

5-HMF

5-hydroxymethylfurfural kan dienen als uitgangsstof voor een groot aantal producten (afb: AVA Biochem)

Al vaak is de doorbraak van de groene chemie aangekondigd, maar op het moment draait het overgrote deel van de chemische industrie nog steeds op aardolie. Groen (biomassa) als basis voor onze behoefte, dat zou toch mooi zijn, maar het blijkt lastig. Het technologische instituut in Karlsruhe (KIT) denkt met een procédé voor de synthese van 5-hydroxymethylfurfural (5-HMF) een doorbraak, daar gaan we weer, bij de benutting van vernieuwbare grondstoffen te hebben bewerkstelligd. Begin dit jaar is in het Zwitserse Muttenz bij AVA Biochem een industriële installatie met de productie begonnen. 5-HMF is een prima uitgangsstof en overigens ook natuurlijk (tussen)product, dat wel gebruikt is als smaak’verbeteraar’.
Lees verder

De plant als sensor

Planten als sensor

Planten zijn te gebruiken als sensor of indicator, alleen moet je dan wel de betekenis van de (elektrische) signalen kennen.

De Italiaan Andrea Vitaletti, van opleiding informaticus, wil planten gebruiken als sensor. Hij heeft daartoe samen met Stefano Mancuso van de universiteit van Florence het project  PLEASED opgezet: planten gebruikt als sensors. Op de webstek van Pleased is te zien hoe een plant als branddetector wordt gebruikt. Lees verder

EU weinig ambitieus met klimaatdoelstellingen

Connie Hedegaard

Connie Hedegaard, EU-commissaris klimaatbeleid

De voorstellen van de Europese Commissie voor een nieuw Europees klimaatbeleid zijn een stap terug vergeleken bij eerdere klimaatplannen, stelt het blad Science Magazine. De commissie stelt voor bindende, nationale doelen voor duurzame energie overboord te zetten. In de nieuwe energie- en klimaatplannen voor 2030 mikt de EC op een reductie van 40% op de uitstoot van broeikasgassen in 2030; veel minder dan milieuorganisaties op gehoopt hadden.
Lees verder

‘Fraccen’ verrekt slecht voor het milieu en mens

schaliegaswinningIn Amerika zijn ze helemaal door het dolle heen. Daar in de bodem zitten nog grote hoeveelheden olie en gas in schalielagen en de VS voorzien nu weer voor een aanzienlijk deel in hun eigen (hoge) energiebehoefte. Maar aan de winning van het zogeheten schaliegas en de schalieolie komt heel wat geweld te pas en de vraag is of wat die schaliekoolwaterstoffen daar niet beter kunnen laten zitten. Schalie is een poreus gesteente dat hydraulisch wordt verpulverd (fraccen) om het gas of de olie te kunnen winnen. Met het vernielen van die schalielagen worden ook andere ondergrondse structuren zoals watervoorkomens vernield. Dan hebben we op een gegeven moment zat olie en geen fatsoenlijk drinkwater. Bovendien bestaat ook schalieolie en -gas uit koolwaterstoffen en daar willen we juist van af om nog wat van ons klimaat te redden. Nu hebben Amerikaanse onderzoekers van de universiteit van Missouri nog een nadeel van de schaliewinning gevonden: de bij het fraccen gebruikte spoelmiddelen bevatten hormoonachtige chemicaliën, die in het drinkwater terecht kunnen komen. Lees verder

Kunststofafval slecht voor gezondheid zeepieren

Mark Anthony Browne

Mark Browne bij zijn proefkonijnen (=zeepieren)

Kunststoffen zijn mooie materialen. Ze zijn, onder veel meer, duurzaam. Het vervelende is alleen dat kunststoffen voor de verkeerde toepassingen worden gebruikt: als, vooral, verpakkingsmateriaal. Jaarlijks wordt zo’n 300 miljoen ton kunsstoffen geproduceerd, zo’n 50 kilo per aardbewoner. Een groot deel daarvan komt in het milieu terecht, waar de duurzaamheid zich ontwikkelt als nadeel. Dat rondzwervende kunststofafval vormt imiddels gigantische drijfeilanden in de oceanen, maar vergiftigt ook de natuur. Amerikaans onderzoek toont aan dat wormen die (versnipperd) kunststof naar binnen een gezondheidsprobleem hebben. Lees verder