Mens duwt natuur steeds verder naar uithoeken

De mens duwt de rest van de natuur steeds meer de uithoeken van de aarde. Nu zou de mens al 70% tot 75% van het aardoppervlak hebben veranderd of bezet. De verwachting is dat de natuur steeds verder wordt weggedrukt door waarbij de gebieden waar zowel mensen als dieren leven in 2070 met zo’n 57% zal toenemen. Daarmee wordt niet alleen de biodiversiteit steeds sterker bedreigd, maar zal ook de dreiging van grootschalige pandemieën toenemen. Lees verder

Programmeringsproces van weefselvorming ontdekt (?)

vleugelschijf fruitvlieg

De vleugschijf van een fruitvliegje voor (l) en na de eversie. Donkerder grijd is de vleugelschijfzak (afb: Natalie Dye et al./Science)

Een belangrijke vraag in de biologie is hoe de vorm van weefsel van meercellige organismen wordt gestuurd. Onderzoeksters rond Natalie Dye van de technische universiteit in Dresden denken nu een mechanisme gevonden te hebben waarmee weefsels kunnen worden ‘geprogrammeerd’ om van een platte toestand over te gaan in een driedimensionale vorm. Het is dan wel de vraag of die fundamentele vraag daarmee is beantwoord voor alle meercelligen. Lees verder

Dit jaar is werelduitputtingsdag weer een dag vroeger

Werelduitputtingsdag 2024

De mensheid leeft al meer dan vijftig jaar op aards krediet (afb: Global Footprint Network)

We leven al meer dan vijftig jaar op krediet. De mensheid gebruikt al jaren meer van de aarde dan de natuur kan vernieuwen. De dag die we dat jaarvermogen overschrijden, de werelduitputtings-dag, die uitgere-kend wordt door het Global Footprint Network, valt steeds vroeger. Dit jaar valt die dag op 1 augustus, een dag eerder dan in 2023. Lees verder

Bodemkwaliteit driekwart aardbodem nu al beneden peil, volgens Unesco

Monocultuur sojabonen

Monocultuur, hier van sojabonen, is slecht voor de bodemkwaliteit (afb: wikifarmer)

De gezondheid van de bodem is wezenlijk voor het leven op aarde. Volgens de Unesco is nu al driekwart van de aardbodem minder gezond en dat aandeel dreigt in 2050 op te lopen tot 90%. De Unesco wil bodemnormen gaan opstellen en een beter bodembeheer stimuleren. Lees verder

‘Onkruid’ dient als gewasbescherming

Larve lieveheersbeestje met bladluizen

Larve lieveheersbeestje lust bladluizen rauw (afb: Séverin Hatt/Univ Bonn)

‘Onkruid’ is eigenlijk maar een raar woord. Daarmee wordt groen bedoeld dat mensen om wat voor een reden dan ook niet motten en juist dat ‘onkruid’ blijkt voor (biologische) boeren een prima middel tegen de bestrijding van ‘ongedierte’ (nog zo’n raar woord), zo bleek onderzoekers van de Friedrich-Wilhelmsuniversiteit in Bonn (D). In combinatie met andere landbouwmethodes zoals het aanplanten van ‘wildstroken’ en het telen van meer dan een gewas op een akker heeft ‘onkruid’ vooral gunstige effecten, stellen de onderzoekers. Lees verder

Rekenmodellen voor natuurbescherming negeren de factor mens

sojavelden

Er verdwijnt nogal wat tropisch regenwoud voor de verbouwing van soja

De mens is een dominante en destructieve diersoort. Toch blijkt dat onderzoekers die zich bezighouden met natuurbe-scherming rekenmodellen gebruiken waar de factor mens nauwelijks in voorkomt. Dat moet anders, vinden onderzoekersters van de universiteit van Michigan. Ze stellen voor als het om bedreigde soorten gaat realistischer modellen te gebruiken, waar de mens een factor van belang is. Lees verder

Wolharige neushoorn mede verdwenen door de (vroege) mens

Wolharige neushoorn

Wolharige neushoorn (afb: WikiMedia Commons)

Het zal niet. De mens is niet alleen de laatste pakweg anderhalve eeuw slecht voor de aarde en omgeving, maar veel eerder. Er gaan redelijk goed gedocumenteerde verhalen dat de Homo sapiens bij zijn verovering van de wereld overal waar hijzij kwam de grote dieren als eerste verdwenen (lees onder meer de Reis der mensheid van Johannes Krause en Thomas Trappe), dus dan verbaast het (me=as) niet dat wolharige neushoorn verhinderde toegang te krijgen tot gunstige leefgebieden toen de aarde opwarmde na de laatste ijstijd en zo een pittig steentje hebben bijgedragen aan de verdwijning van die soort. Lees verder

Onooglijke parasitair varentje heeft enorm DNA

Genoom Tmesipteris-oblanceolata

Het genoom van de Tmesipteris-oblanceolatavaren is voorlopig de grootste. Vooral planten blijken enorme genomen te hebben (rechts) (afb: Ilia Leitch et. al/Cell)

Een plant, in feite een parasiet die geen eigen wortels heeft en groeit op een boombast, schijnt het langste DNA te hebben (pdf-bestand) dat tot nu toe gevonden is. Uitgerekt zou dat molecuul maar liefst zo’n 106 m lang zijn (het DNA-molecuul van de mens uit, uitgerekt, zo’n 2 m lang). Er zijn meer planten die bijzonder grote DNA-moleculen hebben. Waarom dat zo is is voor de biologen en genetici onder ons nog steeds een groot vraagstuk. Lees verder

Helft aardoppervlak ‘overbelicht’ door kunstlicht

Lichtvervuiling Nederland 2006

Lichtvervuiling Nederland in 2006.  (afb: PBL)

De mens is goed in het verstoren van allerlei systemen. Zo blijkt uit recent onderzoek de helft van het aardoppervlak wordt verstoord door lichtvervuiling (‘overbelichting’ door kunstlicht). Die vorm van vervuiling heeft grote gevolgen voor ecosystemen. Lees verder

Met een kop koffie op navigeert het makkelijker (bij mieren)

Argentijnse mier (Linepithema Argentine)

De Argentijnse mier (afb: WikiMedia Commons)

Mieren die suiker kregen met een ‘scheut’ caffeïne als beloning wisten beter de plek te vinden waar ze de beloning kregen dan de mieren die geen cafeïne hadden gekregen maar alleen suiker.  Overigens bleken de koffiemieren niet harder te gaan lopen dan de zondermieren. Ze vonden gewoon een kortere route. De proeven werden gedaan met de Argentijnse mier, een soort die tegenwoordig over de hele wereld wordt aangetroffen en als schadelijk worden gezien.
Lees verder