Een heliumkern wordt in een hogere toestand gebracht (‘opgeblazen’) door niet-elastische botsing met elektronen (begrijp ik=as) (afb: physics.aps.org)
Het lijkt wel of de natuurkunde in zwaar weer terecht is gekomen. De theorie van alles wil maar niet vlotten en er gaan zelfs stemmen op die beweren dat er in de natuurkunde helemaal geen wetten (kunnen) zijn. Dat laatste is wel erg extreem, maar ligt de theorie van de sterke kernkracht onder vuur: die kan niet kloppen. Lees verder
De verstrengeling wordt altijd minder als je van de uitgangstoestand via een tweede weer teruggaat de oorspronkelijke… (afb: UvA)
Soms lijkt het er op of we, natuurkundig bekeken, in twee werelden leven (dan gaat het nog niet eens over dimensies): de macro- en de microwereld. In die eerste ‘heerst’ de klassieke natuurkunde zoals de thermodynamica in die tweede de kwantummechanica. In die laatste wereld bestaat zoiets als verstrengeling, deeltjes of systemen die, onafhankelijk van de afstand, met elkaar ‘verbonden’ zijn. Hebben die werelden (zienswijzen?) met elkaar te maken of zijn ze onderscheiden? We hebben een wet, de tweede, in de thermodynamica die zegt dat, plat gezegd, de chaos alleen maar groter kan worden. Is er dan een tweede wet van de verstrengeling? Nee, zeggen geleerden nu. Lees verder
Bij alles wat ingenieurs voor ons bedacht hebben zitten altijd wel wat losse draden (waar ze dan weer een ‘oplossing’ voor bedenken, enzovoort). Koelen door samenpressen en uitzetten (adiabatische expansie) van een gas lijkt prima te werken, maar die koelvloeistoffen zijn vaak niet van die prettige verbindingen. zoals de problemen met chloorfluorkoolwaterstoffen (cfk’s) voor de ozonlaag aantoonde. Nu denken onderzoekers een ‘groen(er?)’ alternatief te hebben, zonder koelvloeistoffen. Lees verder
Duizenden, misschien wel tienduizenden of honderdduizenden jaren hebben mensen hun kleren gewassen, als ze dat tenminste deden, met water tot de zepen en waspoeders hun intrede deden. Onderzoeksters in Zweden denken dat het mogelijk zonder kan; in gezuiverd water. Vooralsnog zien de resultaten van de proeven er veelbelovend uit. Het moeilijkste moet echter nog komen: vuil verwijderen van textielvezels. Lees verder
De truc (?) om met een kwantumthermometer (rood) de temperatuur in een kwantumssysteem te bepalen (afb: TU Wenen)
De kwantumwereld is (ons) zo vreemd dat het lijkt over er, ten minste, twee verschillende werelden bestaan: de echte, direct waarneembare en de kwantumwereld. Toch moeten die elkaar ergens ontmoeten. Hoe kunnen de thermodynamicawetten (of ik zou eigenlijk regels moeten zeggen) ontstaan uit de kwantumregels? Nu zouden onderzoeksters hebben uitgevogeld dat alleen waar chaos heerst de thermodynamicaregels voortkomen uit de kwantumregels. Lees verder
Sankar Das Sarma (afb: univ.van Maryland)
Sommige mensen zouden het een woordenstrijd noemen, een strijd over de betekenis van woorden. Andere mensen zullen zich afvragen wat de zin van zo’n opmerking is. Zolang je met die (niet)wetten dingen kunt voorspellen zijn ze toch gewoon nuttig? De theoretisch natuurkundige Sankar Das Sarma krijgt in the Guardian ruimte om zijn visie uit te leggen en ik houd van mensen die de boel af en toe eens flink opschudden. Lees verder
Zo ziet volgens A. Mueller van Caltech een wormgat er uit….
Kwantummechanici hebben een proef ontwikkeld waarmee ze het gedrag en de dynamica van een speciale vorm van wat een wormgat heet kunnen bestuderen.
Lees verder
Stukje van de FFC? (afb” CERN)
Eerlijk gezegd heb ik nooit zoveel opgehad met elementaire deeltjes, al was het maar doordat die steeds bij nader inzien geen elementair deeltje bleken te zijn. Van het simpele Griekse ‘atoom’ (ondeelbaar) zijn we ondertussen in de ‘pudding’ (kwark) en andere fantasienamen terechtgekomen en sedertkort ook in de Higgsbosons. Bij onderzoek aan die deeltjes heb je gigantische en gigantisch dure machines nodig. Nou ik het toch over het klimaat heb, wat is eigenlijk de koolstofvoetafdruk van zo’n elementair deeltje? Dat scheelt nogal wat, (b)lijkt het.
De algemene relativiteitstheorie van Albert Einstein staat nog steeds recht overeind. Aan de andere kant hebben we de kwantumtheorie. Die twee botsen met elkaar als het gaat over zwaartekracht. Zijn die twee onverenigbare belangrijke steunpilaren van de natuurkunde toch te verenigen? Er worden pogingen gedaan en wellicht…. Lees verder
Ranga Dias (afb: Adam Fenster / univ. van Rochester)
In 2020 meldden onderzoekers dat ze, onder zeer extreme omstandigheden, een stof supergeleidend hadden gemaakt bij kamertemperatuur. Dat artikel in Nature is nu teruggetrokken door de redactie. Aan dat resultaat werd door medeonderzoekers al langer getwijfeld, maar nieuw onderzoek gaf de doorslag voor de redactie voor terugtrekking. Lees verder