Justin Song:…plasmonen… (afb (NTU, Singapore)
Sommige metalen kun je magnetiseren door ze bloot te stellen aan een elektromagnetisch veld. Onderzoekers van de technische universiteit van Nanjang (China) in Singapore (kennelijk een dependance) en het Niels Bohrinstituut in Kopenhagen denken dat niet-magnetische metalen kunnen worden gemagnetiseerd met behulp van (laser)licht. Lees verder
De structuur van de Lanthaanhydridesupergeleider (afb: univ. van Chicago)
Al sedert de ontdekking van Bednorz en Müller in de jaren 80 van de ‘hogetemperatuur-supergeleiders‘ (we praten dan over -196°C) zijn onderzoekers wereldwijd op zoek naar materialen die geen elektrische weerstand vertonen bij ‘schappelijker’ temperaturen. Nu schijnen onderzoekers in de VS een klasse materialen te hebben gevonden die supergeleidend zijn bij -23°C, een nieuw record. Dat lijkt er al meer op, al werd die supergeleiding pas werkelijkheid bij extreem hoge drukken. Lees verder
Het wiel (afb: Maxime Derex)
Georg Bednorz ontdekte samen met Alex Müller een nieuwe klasse supergeleiders (afb: WikiMedia Commons)
Materialen die supergeleidend zijn bij kamertemperatuur worden al sedert de jaren 80 voorspeld toen Bednorz en Müller in Zwitserland met hun hogetemperatuursupergeleiders op de proppen kwamen. Nou ja, hoge temperatuur: iets rond het kookpunt van stikstof (-196°C), maar vergeleken bij de oude die maar een paar graden boven het absolute nulpunt (-273°C) supergeleidend waren was dat natuurlijk heel wat. Nu schijnen en Amerikaanse en Duitse onderzoekers de bovengrens naar -23°C en zelfs -13°C te hebben verlegd met lanthaanhydride. Ze hadden daar wel een druk van zo’n tweemiljoen atmosfeer voor nodig. Praktisch? Lees verder
De proefopzet met links de resonator met daarin opgesloten een rubidiumatoom dat zich verstrengeld met een lichtpuls (afb: MPI)
Iedereen die weet heeft van het bestaan van de kwantummechanica kent vast ook wel het verhaal van de doodlevende kat van Schrödinger dat moet duidelijk maken (nou ja, duidelijk; as) wat superpositie is, het zich tegelijkertijd bevinden in twee toestanden. Ik heb altijd gedacht dat dat verhaal ook vertelt dat het meten aan een superpositiesysteem die superpositie ook meteen verstoord (maar zoals al vaker hier gezegd en getoond: ik ben een leek op alle gebied). Dat zou dan betekenen dat je dat gedachtenexperiment van Schödinger nooit zou kunnen uitvoeren, maar nu lees ik dat onderzoekers van het Max Planck-instituut voor kwantumoptica het (dat) toch geflikt hebben. Lees verder
Beeld uit een BIPM-filmpje over de herdefiniëring van vier basiseenheden (afb: BIPM)
Vandaag stemden vertegenwoor-digers van 60 landen in Parijs in met de herdefiniëring van SI-eenheden, waarvan de kilo voor de meesten waarschijnlijk de bekendste is. Die eenheden zijn nu niet meer gekoppeld aan wankele standaards zoals een klomp metaal (kilo), maar aan ‘nagelvaste’ natuurkundige constanten zoals de constante van Planck. De veranderingen die aan die herdefiniëring vastzitten worden 20 mei volgend jaar van kracht.. Lees verder
Arthur Ashkin
Gérard Mourou
De Nobelprijs voor de natuurkunde gaat dit jaar naar drie natuurkundigen die zich hebben beziggehouden met lasers. De Amerikaan Arthur Ashkin krijgt de helft van het prijzengeld (€ 870 000). De Canadese Donna Strickland en de Fransman Gérard Mourou delen de resterende helft. Lees verder
De clatraatstructuur van een waterachtige vloeistof (Si34) die ontstaat bij een negatieve druk. Rechts het bijbehorende, naar ik aanneem, gesimuleerde fasediagram (afb: Hajim Tanaka van de universiteit van Tokio)
Water is een vreemd goedje. Het watermolecuul bestaat maar uit een zuurstof- en twee waterstofatomen, maar dat armzalige stelletje gedraagt zich desalniettemin heel anders dan veel ingewikkelder verbindingen. Zo zijn de meeste stoffen in vaste vorm zwaarder dan in vloeibare vorm. Water niet: vast water drijft op vloeibaar water. Onderzoekers hebben nu ontdekt waaraan dat ligt: aan de tetraëdriciteit van water (een tetraëder is een viervlak). O, zul je zeggen (ik ook, trouwens).
Lees verder
Hawking in 2015 voor de Royal Albert Hall in Londen met de speciaal voor hem ontworpen ‘communicatiedoos’ (afb: ABC News)
Stephen Hawking, zonder twijfel een van de bekendste wetenschappers, is overleden in zijn woning in Cambridge (Eng). Hij werd 76 jaar. Daarvan zat hij een groot deel in een rolstoel, grotendeels geveld door de ziekte amyotrofe laterale sclerose, beter bekend als ALS, die zich in 1963 openbaarde. Natuurkundige Hawking leek van alle markten thuis. Hij gaf zijn mening over kunstmatige intelligentie, schreef een boek over zwarte gaten (Een korte geschiedenis van de tijd) dat een bestseller werd, hield zich bezig met singulariteiten in de kosmologie en voorspelde dat mensen zouden emigreren naar andere planeten. Hij communiceerde met de buitenwereld door met zijn oogleden te knipperen. ALS had een groot deel van zijn lichaamsfuncties had gesloopt, maar niet zijn gezichtsspieren. Kortom, een opmerkelijk mens. Lees verder
Supergeleiders in meteorieten lijkt niet uitzonderlijk (afb:WikiMedia Commons)
Onderzoekers vonden kleine hoeveelheden supergeleiders in twee meteorieten die in 1966 waren gevonden in West-Australië. Dat zou betekenen dat die materialen, die weerstandsloos stroom geleiden, vrij normaal zouden zijn in meteorieten, wat goede moed geeft op een dag een supergeleider ’tegen het lijf te lopen’ dat supergeleidend is bij kamertemperatuur (en niet bij -200°C zoals nu). Voorlopig komen die niet verder dan -268°C. Lees verder