Categorie archieven: natuurkunde

Water gedraagt zich vreemd omdat er twee waters zijn

Geplaatst op door
Beantwoorden
Watermolecuul

Het watermolecuul is uiterst simpel…

Water is een vreemd goedje, terwijl een watermolecuul maar heel petieterig is: een zuurstofatoom met daaraan, een beetje scheef, twee waterstofatomen. Normaal wordt een stof als die wordt afgekoeld steeds ‘zwaarder’ (de dichtheid wordt groter. Bij water gebeurt dat niet. Beneden de 4°C wordt water weer lichter. Dat is maar goed ook, anders werd schaatsen op natuurijs een probleem. Onderzoekers in Zweden hebben nu achterhaald dat dit abnormale gedrag van water doorgaat tot -44°C. Het goedje schijnt tussen twee toestanden te fluctueren, zeggen die geleerden dan.  Lees verder →

Klap in heelal leidt tot gammaflits, zwaartekrachtgolven en goud

Geplaatst op door
Beantwoorden
Neutronensterren

Twee neutronensterren smelten samen (afb: NASA)

Voor kosmologische begrippen vond de botsing tussen twee neutronensterren vlakbij plaats, zo’n 130 miljoen lichtjaren van de aarde. Die klap had een zichtbaar effect op de zwaartekrachtgolven. Bij die klap zouden ook goud- en platinakernen gevormd zijn. Met recht een gouden ontmoeting. Die klap in een ander sterrenstelsel leverde niet alleen goud op, maar bevestigde ook enkele tot nu toe onbewezen theorieën van Albert Einstein. Lees verder →

Er zijn twee soorten vloeibaar water

Geplaatst op door
Beantwoorden
fasediagram water

Op het wereldwijde web zijn nogal wat afwijkende fasediagrammen van water te vinden (afb: Wiki Commons)

Ondanks dat het watermolecuul maar uit drie atomen bestaat, is water een vreemd goedje met allerlei afwijkende eigenschappen. Nu schijnt vloeibaar water nog eens in twee vormen voor te komen, zo melden onderzoekers van het Duitse instituut Desy in Hamburg. Dat gebeurt dan wel bij zeer lage temperaturen, wat op zich weer zeer opmerkelijk is. Er schijnen ook meer dan tien verschillende kristalvormen van water te zijn. Ook schijnt er amorf, dat wil zeggen ‘kristalloos’, ijs te zijn Lees verder →

Licht stroomt soms als een supervloeistof

Geplaatst op door
Beantwoorden
supervloeibaar helium

Supervloeibaar helium (afb: WIki Commons)

Licht bestaat uit deeltjes, nee licht is een golf of misschien wel een supervloeistof en dat laatste zelfs bij kamertemperatuur. Dat licht zich soms gedraagt als een supervloeistof was al langer bekend en ook in de praktijk aangetoond, maar alleen bij zeer lage temperaturen. Nu blijkt dat licht zich ook bij kamertemperatuur als supervloeistof kan gedragen,  Een supervloeistof heeft geen viscositeit.
Lees verder →

‘Negatieve massa’ gemaakt

Geplaatst op door
Beantwoorden
Vloeistof met negatieve massa

In de grafiek (a) het Bose/Einsteincondensaat met negatieve massa. In b) het condensaat in de tijd (ms) (afb: Phys.Rev. Letters)

Ik weet niet wat ik me daarbij moet voorstellen, maar het bericht gaat dat natuurkundigen van de universiteit van (de staat) Washington een vloeistof hebben gemaakt met een ‘negatieve massa’. Als je daar tegenaan duwt dan heeft die vloeistof niet de neiging in de duwrichting te bewegen, maar daar juist tegenin. Overigens zal je dat niet snel proberen, want de vloeistof is afgekoeld tot vlak boven het absolute nulpunt. Lees verder →

XFEL: ’s werelds krachtigste röntgenbundel van € 1,2 miljard

Geplaatst op door
Beantwoorden
's Wereld krachtigste röntgenlaser

De experimentruimtes aan het eind van de tunnel in Schenefeld (afb: XFEL)

Zij heeft € 1,2 miljard gekost en er is acht jaar aan gebouwd aan de XFEL, de felste röntgenbron van de wereld (een miljard maal sterker dan de nu sterkste röntgenbron, het het). Duitsland betaalde 58% van de bouwkosten, Rusland 27%, daarnaast nog een aantal landen (Denemarken, Frankrijk, Italië, Polen, Zweden, Zwitserland, Slowakije, Spanje en Hongarije). Met de röntgenbron, die ondergronds loopt, moeten, onder veel meer, structuren van biomoleculen worden opgelost. In zijn algemeenheid zou XFEL dingen zichtbaar moeten maken die nu met geen andere methode zichtbaar te maken zijn. Lees verder →

Zekerheid in complexe wetenschap is onhaalbaar

Geplaatst op door
Beantwoorden
David Bailey van de universiteit van Toronto

David Bailey van de universiteit van Toronto

Een grote klacht van de politiek en ook het grote publiek is dat ‘de wetenschap’ geen zekerheid biedt. Anderen, zoals aardopwarmingssceptici en kwakzalvers, maken daar misbruik van. Zeker is dat wetenschappelijke zekerheid in complexe systemen onhaalbaar is, heeft onderzoeker David Bailey van de universiteit van Toronto aannemelijk gemaakt. We hebben het dan over medicijnen, deeltjesfysica, maar ook over het menselijk gedrag. “Dat heeft te maken met het onderschatten van de kans op aanzienlijke afwijkingen in de resultaten”, zegt hij. Lees verder →

Grote twijfels aan waterstofmetaal van Harvard-onderzoekers

Geplaatst op door
Beantwoorden

Waterstof samengeperst tot metaal (?)

De waterstofpers

Het is allemaal niet zo ingewikkeld. Waterstof is het kleinste element en eigenlijk behoort dat tot de metalen. Het vormt bij voorkeur positieve ionen, maar het was nog nooit gelukt om waterstofmetaal te maken. Dat schijnt nu na tachtig jaar vergeefs proberen gelukt te zijn aan onderzoekers van de Harvard-universiteit in de VS. Collega-onderzoekers zijn niet bepaald razendgeestdriftig. Lees verder →

Was het licht sneller tijdens de oerknal?

Geplaatst op door
Beantwoorden
Oerknal en de onbegrensde lichtsnelheid

Vlak na de oerknal moeten de omstandigheden zo extreem zijn geweest dat de lichtsnelheid geen grens kende, is een theorie

Een dikke eeuw geleden achten de natuurkundigen af, op een paar dingetjes na. Nu lijkt de natuurkunde klap op klap te moeten incasseren. Is net de zwaartekracht-theorie op scherp gezet of er wordt gemorreld aan de grenzen van de lichtsnelheid. De inflatietheorie is niet de enig mogelijke verklaring voor de opmerkelijke gelijkmatige temperatuur van de kosmische achtergrondstraling. Een niet eens zo nieuwe theorie gaat uit van een veel grotere lichtsnelheid dan nu op het moment van de oerknal. Nu geven de bedenkers daarvan ook aan hoe die theorie te toetsen is. Het moet toch niet gekker worden? Lees verder →

Zijn onderzoekers bang voor formules?

Geplaatst op door
Beantwoorden
Bang voor formules?

Zijn onderzoekers bang voor formules?

In 2012 maakten Tim Fawcett en Andrew Higginson van de universiteit van Exeter (GB) aannemelijk dat artikelen in de ecologie en evolutionaire biologie minder worden aangehaald als ze meer formules bevatten In 2012. In 2015 publiceerde natuurkundige Jonathan Kollmer van de Friedrich-Alexander-universiteit in Erlangen (D) een artikel in Physical Review Letters, waarbij hij, op basis van de citaties van duizend artikelen, geen verband had gevonden. Ook trokken Kollmer en zijn medeauteurs de resultaten van het Exetertweetal in twijfel. Die slaan nu hard terug. Kollmer en medeauteurs hadden geen statistische analyse toegepast. Als je dat wel doet, dan gelden de resultaten voor de biologie ook voor de natuurkunde, stellen ze. Het zou wel eens een probleem van de hele wetenschap kunnen zijn, veronderstellen de twee. Lees verder →