Categorie archieven: natuurkunde

Zekerheid in complexe wetenschap is onhaalbaar

Geplaatst op door
Beantwoorden
David Bailey van de universiteit van Toronto

David Bailey van de universiteit van Toronto

Een grote klacht van de politiek en ook het grote publiek is dat ‘de wetenschap’ geen zekerheid biedt. Anderen, zoals aardopwarmingssceptici en kwakzalvers, maken daar misbruik van. Zeker is dat wetenschappelijke zekerheid in complexe systemen onhaalbaar is, heeft onderzoeker David Bailey van de universiteit van Toronto aannemelijk gemaakt. We hebben het dan over medicijnen, deeltjesfysica, maar ook over het menselijk gedrag. “Dat heeft te maken met het onderschatten van de kans op aanzienlijke afwijkingen in de resultaten”, zegt hij. Lees verder →

Grote twijfels aan waterstofmetaal van Harvard-onderzoekers

Geplaatst op door
Beantwoorden

Waterstof samengeperst tot metaal (?)

De waterstofpers

Het is allemaal niet zo ingewikkeld. Waterstof is het kleinste element en eigenlijk behoort dat tot de metalen. Het vormt bij voorkeur positieve ionen, maar het was nog nooit gelukt om waterstofmetaal te maken. Dat schijnt nu na tachtig jaar vergeefs proberen gelukt te zijn aan onderzoekers van de Harvard-universiteit in de VS. Collega-onderzoekers zijn niet bepaald razendgeestdriftig. Lees verder →

Was het licht sneller tijdens de oerknal?

Geplaatst op door
Beantwoorden
Oerknal en de onbegrensde lichtsnelheid

Vlak na de oerknal moeten de omstandigheden zo extreem zijn geweest dat de lichtsnelheid geen grens kende, is een theorie

Een dikke eeuw geleden achten de natuurkundigen af, op een paar dingetjes na. Nu lijkt de natuurkunde klap op klap te moeten incasseren. Is net de zwaartekracht-theorie op scherp gezet of er wordt gemorreld aan de grenzen van de lichtsnelheid. De inflatietheorie is niet de enig mogelijke verklaring voor de opmerkelijke gelijkmatige temperatuur van de kosmische achtergrondstraling. Een niet eens zo nieuwe theorie gaat uit van een veel grotere lichtsnelheid dan nu op het moment van de oerknal. Nu geven de bedenkers daarvan ook aan hoe die theorie te toetsen is. Het moet toch niet gekker worden? Lees verder →

Zijn onderzoekers bang voor formules?

Geplaatst op door
Beantwoorden
Bang voor formules?

Zijn onderzoekers bang voor formules?

In 2012 maakten Tim Fawcett en Andrew Higginson van de universiteit van Exeter (GB) aannemelijk dat artikelen in de ecologie en evolutionaire biologie minder worden aangehaald als ze meer formules bevatten In 2012. In 2015 publiceerde natuurkundige Jonathan Kollmer van de Friedrich-Alexander-universiteit in Erlangen (D) een artikel in Physical Review Letters, waarbij hij, op basis van de citaties van duizend artikelen, geen verband had gevonden. Ook trokken Kollmer en zijn medeauteurs de resultaten van het Exetertweetal in twijfel. Die slaan nu hard terug. Kollmer en medeauteurs hadden geen statistische analyse toegepast. Als je dat wel doet, dan gelden de resultaten voor de biologie ook voor de natuurkunde, stellen ze. Het zou wel eens een probleem van de hele wetenschap kunnen zijn, veronderstellen de twee. Lees verder →

Microsoft stort zich vol op de kwantumcomputer

Geplaatst op door
1
Harry Shum 'bouwt' kwantumcomputer

Harry Shum kan nu nog lachen (afb: Microsoft)

De Amerikaanse onderneming gaat serieus aan het werk met het ontwikkelen van een werkende kwantumcomputer. De Delftse expert in kwantumcomputers Leo Kouwenhoven gaat aan de slag bij het bedrijf. “2017 wordt een belangrijk jaar voor de kwantumcomputer”, zegt hij in de Volkskrant. Kouwenhoven is, overigens, niet de enige de Microsofts droom moet waarmaken. Lees verder →

Kan de oude zwaartekrachttheorie op de schroothoop?

Geplaatst op door
Beantwoorden
Theoretisch natuurkundige Erik Verlinde bedenkt nieuwe zwaartekrachttheorie

Erik Verlinde

Als de Amsterdamse theoretisch natuurkundige Erik Verlinde gelijk heeft dan kan de bestaande zwaartekrachttheorie met zijn donkere materie en en donkere energie op de schroothoop. In het op het web gepubliceerde artikel van Verlinde waarin hij zijn denkbeelden ontvouwt schetst hij een theorie die niet afhankelijk is van stoplappen als de nog nooit waargenomen donkere energie, die viervijfde van de massa van het heelal zou uitmaken. Het lijkt er nu op dat Leidse sterrenkundigen een bevestiging van Verlindes theorie hebben waargenomen. Onderzoekers rond Margot Brouwer van de Leidse sterrenwacht zouden zijn formules hebben ’teruggevonden’ in verre sterrenstelsels.  Lees verder →

Waar zit mijn bewustzijn?

Geplaatst op door
Beantwoorden
De hiërarchie van de hersenschors

De hiërarchie van de hersenschors: paars zijn de hooggeïntegreerde gebieden, rood de laaggeïntegreerde (afb: Nir Lahav)

Ik ga het niet weer zeggen (en doe het dus toch): onze hersens vormen een verbazingwekkend stuk chemische en elektrische technologie, waar vooralsnog geen mensenproduct aan kan tippen. 100 miljard hersencellen en 100 biljoen of zoiets aan celverbindingen maken de machine hersens nog steeds ongeëvenaard. Hoe ‘dieper’ we in onze hersens duiken, hoe raadselachtiger die worden. We hebben misschien een (flauw) idee hoe we herinneringen opslaan of ledematen aansturen, maar waar zit toch dat verdomde bewustzijn, waar zit onze geest? Opmerkelijk genoeg gingen natuurkundigen van de Israëlische Bar-Ilan-universiteit rond Sjlomo Havlin daar naar op zoek. Of ze die onstoffelijke zaken gevonden hebben? Die laten zich niet zo makkelijk vatten. Lees verder →

In een keer vijf grote natuurkundeproblemen opgelost (?)

Geplaatst op door
Beantwoorden

Natuurkundeproblemen opgelost met uitgebreid StandaardmodelDat is niet slecht. Vijf grote, fundamentele natuurkundeproblemen lijken in een keer opgelost (pdf-bestand) met een uitgebreid standaardmodel. Dat model van Guillermo Ballesteros van de universiteit van Parijs-Saclay en medemodelleurs zou een verklaring hebben hoe donkere materie, neutrino-oscillaties, baryogenese (het ontstaan van materie), kosmologische inflatie en het CP-probleemat in sterke wisselwerking in elkaar zitten. Ik ben een leek op vele terreinen, maar van de meeste van deze fundamentele natuurkundeproblemen had ik nog nooit gehoord. Tot vandaag. Lees verder →

Nobelprijs voor de fysica achter supergeleiding e.d.

Geplaatst op door
Beantwoorden
Hogetemperatuursupergeleiders

In de jaren ’80 maakte de kritische temperatuur waar beneden supergeleiding heerst een ‘sprong’ . Toch is nog steeds niet duidelijk hoe supergeleiding werkt, ondanks het werk van de drie kersverse Nobelprijswinnaars.

De Nobelprijs voor de natuurkunde 2016 is toegekend aan drie Britse wetenschappers die een ongewone materiaaltoestand ontdekten in de wereld van de elementaire deeltjes: David Thouless, Duncan Haldane en Michael Kosterlitz. De door het drietal met wiskundige middelen bestudeerde exotische fases zouden wezenlijk zijn voor supergeleiding, wrijvingsloze vloeistoffen en het gedrag van ultradunne magneetlagen. Lees verder →

De geboorte van een fotonelektron met lichttrekken

Geplaatst op door
Beantwoorden
Elektron bindt licht en krijgt lichteigenschappen

Licht gevangen door een elektron op het oppervlak van een nanokorreltje van een topologische isolator verbeeld door een kunstenaar (afb: Voncenzo Gannini)

Ik weet niet wat ik er van moet denken: een elektron waaraan licht is verbonden. Ik kan me wel voorstellen dat daar leuke dingen mee te doen zijn, zoals het koppelen van optische en elektronische toepassingen, maar hoe zit dat nu? Hoe plak je een foton aan een elektron (en blijft daar nog zitten ook)?
Lees verder →