Watson leest even 70 000 artikelen

Scott Spangler, IBM

IBM-onderzoeker Scott Spangler laat zien dat Watson verbanden in kennis kan vinden (foto: IBM)

Mensen griezelen al eeuwen over het moment dat de machines en robots de macht overnemen. Op een paar ondergeschoven terreinen is dat al gebeurd. Machines kunnen al een tijdje beter schaken dan de beste menselijke schaker, moest grootmeester Genni Kasparov tot zijn eigen schande in 1997 toegeven. IBM heeft nu supercomputer Watson. Drie jaar geleden versloeg Watson mensen-van-vlees-en-bloed in het vraag-en-antwoordspelletje Jeopardy. Nu stelt IBM Watson, tegen betaling, beschikbaar als ‘ontdekkingsreiziger’  op het gebied van moleculaire biologie voor bedrijven en onderzoekorganisaties. Voorlopig is Watson nog vrij beperkt. Lees verder

Doorzichtige muis

Doorizchtige labmuis

Twee tot drie dagen na het inspuiten van een speciaal gel werden delen van de muis doorzichtig. Na 14 dagen was dat proces voltooid (C. hersens, B. nieren (pijl), hart, longen en darmen van de buik gezien, A. rugzicht). (foto: © Yang et al, Cell)

Het heeft iets van diermishandeling. Onderzoekers van het Amerikaanse onderzoeksinstituut CalTech hebben doorzichtige muizen ‘geproduceerd’. Eerder was dat gelukt bij embryo’s of bij hersens, maar nog nooit bij volwassen dieren, zo vertellen de onderzoekers trots. Het dier als ding, volslagen ondergeschikt aan de grillen en de wensen van de mens. Bij een doorzichtige muis hoef je niet allerlei trucs uit te halen om inwendige processen te kunnen volgen, is de overweging van de Amerikaanse geleerden geweest. Lees verder

Hersenonderzoekers dreigen met boycot duur EU-project

Human Brain Project

Het grootscheepse Europese hersenproject zou te veel op de supercomputer gericht zijn, vinden kritische hersenonderzoekers

Het Human Brain Project, het ambitieuze EU-onderzoeksproject begroot op € 1,2 miljard dat gericht is op het nabootsen van hersens op supercomputer, ligt zwaar onder vuur van de hersenonderzoekers. Het project, waar zo’n 500 onderzoekers in 20 landen aan meewerken, zou volgens de kritische onderzoekers gebukt gaan onder bureaucratie en geleuter. Het project zou inzicht moeten geven in het ontstaan van hersenziektes, maar ook in de werking van hersenprocessen. Zo’n 300 onderzoekers tekenden een open brief aan de Europese commissie over de in hun ogen falende projectleiding. Lees verder

Replicatie onderzoek kan leiden tot ‘stammenstrijd’

Psychologisch onderzoek

Bij de herhaling van psychologisch onderzoek is nauwkeurige replicatie vaak lastig.

Natuurwetenschappers kijken nogal eens met enig dédain naar de verrichtingen van hun alfa- en gamma-collega’s: geen wetenschap want moeilijk kwantificeerbaar, dus vooral een botsing van meningen, iets in die ordegrootte. Die houding lijkt gerechtvaardigd te worden door replicatie van een aantal aloude onderzoeken in de psychologie, waarbij de nieuwe uitkomsten nogal eens afwijken van de oude. Lees verder

Hoe betrouwbaar is de uitkomst van medisch onderzoek?

Betrouwbaar medisch onderzoekVooral medisch onderzoek kan verwachtingen bij mensen wekken die, achteraf gezien, niet waargemaakt kunnen worden of zelfs helemaal onterecht waren, omdat het niet deugde. Dan heb ik het niet eens over fraude. Het komt nogal eens voor dat de onderzoekers door de bomen het bos niet zien of dat ze verkeerde conclusies trekken omdat ze statistisch maar matig onderlegd zijn. Als ik zes keer zes gooi met een dobbelsteen, hoe groot is dat kans dat ik de zevende keer weer zes gooi? Volgens een artikel van de BBC stijgt het aantal teruggetrokken medische artikelen in wetenschappelijke bladen sterk: van 30 in 2000 naar 400 in 2010, terwijl het aantal geschreven artikelen in die periode maar met 44% steeg. De cijfers zouden van het wetenschapsblad Nature komen. Lees verder

Proeven met muizen zeggen lang niet alles

Dierproeven vaak 'misbruikt'

Het ALS-instituut vond grote verschillen tussen de gepubliceerde onderzoeksgegevens (blauw) en de eigen gereproduceerde gegevens (zwart) (afb: Nature)

Hebben we net (weer eens) het schandaal aan de orde gesteld dat farma-ceutische bedrijven de boel vaak belazeren, komt het Franse dagblad Le Monde op zijn webstek met het verhaal dat er veel geld wordt weggesmeten aan klinische proeven van (gedachte) medicijnen of behandelmethoden die bij muizen werken, maar bij mensen niks uit halen. Le Monde spreekt over de honderden miljoenen die er gemoeid zijn met dit ‘schandaal’, die er verspild worden met de klinische proeven met deze voor de mens nuttelozen geneesmiddelen of -wijzen. Le Monde schrijft het  naar aanleiding van een artikel in het wetenschapsblad Nature van Steve Perrin, verbonden aan het ALS-instituut in het Amerikaanse Cambridge (ALS is een verwoestende spierziekte) . Perrin constateert dat veel van die dierproeven methodologisch niet deugen.
Lees verder

Veel geknoeid met uitkomsten klinische proeven

Klinische proevenOm toegelaten te worden tot de markt moeten geneesmiddelen en geneeswijzen een proeftraject afleggen, waarin de werkzaamheid en onverdachtheid ervan worden getoetst. Doet het aspirantmedicijn wat het moet doen en welke bijwerkingen en contraindicaties heeft het?, zijn de vragen waar klinische proeven uitsluitsel over moeten geven. Dat daarmee gesjoemeld wordt ligt voor de hand. Farmaceutische bedrijven besteden veel geld aan de ontwikkeling er van en willen daar natuurlijk wat voor terugzien. Onderzoek van Jessica Becker van de Amerikaanse Yale-universiteit toont aan dat dat ook daadwerkelijk zo is. Van de 96 bestudeerde gevallen zat er bij tenminste 93 ‘ruimte’ tussen de gepubliceerde gegevens en de aan de Amerikaanse gezondheidsautoriteiten verstrekte gegevens. Het ging daarbij om belangrijke zaken zoals de dosering en de werking van de beproefde aspirantmedicijnen. Lees verder

Per ongeluk vreemd nepkristal gemaakt

Kwasikristal

Het ‘nieuwe’ kwasikristal

Ooit heb ik op een zolderver-dieping van een gebouw van  de Duitse normorga-nisatie TÜV in het toen nog verdeelde Berlijn een praatje van een wat vreemde man (naam helaas vergeten) gehoord, die beweerde dat kristallen eigenlijk niet bestaan. “Flauwekul”, zei een collega-journalist van de NRC tegen me, maar ik vond het wel wat hebben, dat tegen de grote stroom op roeien. Gaandeweg lijkt de man stukje bij beetje een deel van gelijk te krijgen. Lang niet alle stoffen rangschikken zich in de vaste toestand in de regelmatige kristalvorm. De bekendste voorbeelden daarvan zijn natuurlijk de glazen (het glas), die eigenlijk beschouwd worden als ‘vaste vloeistoffen’. Glas vloeit ook echt. Dan heb je nog de kwasikristallen, die wel kristallijn zijn maar niet regelmatig. Bij de universiteit van Notre Dame (VS)  hebben onderzoekers per ongeluk zo’n nepkristal gemaakt: een tweedimensionaal nepkristal bestaand uit zelforganiserende of eigenlijk zelfassemblerende) organische moleculen. Lees verder