Wat komt er na Science en Nature?

Jon Buckley

Jon Buckley: …naïef…?

Het lijkt op kinnesinne, het artikeltje dat Jop de Vrieze in Science schreef over een vrij toegankelijk tijdschrift over voeding. Daar zou de hoofdredacteur zijn congé hebben gekregen omdat hij kwaliteit voor kwantiteit zou hebben gekozen. Onlangs kondigden elf Europese onderzoeksfinanciers aan dat onderzoek dat door hun organisaties betaald wordt vanaf 2020 alleen nog maar mag worden gepubliceerd in vrij toegankelijke, open tijdschriften. Veel grote wetenschappelijke tijdschriften, met inbegrip van Science, vragen geld voor het inzien van artikelen en voor die uitgeverijen dreigt de hond in de pot. Zoiets? Lees verder

Europese onderzoeksfinanciers eisen openheid publicaties

Marc Schiltz van Science Europe

Marc Schiltz van Science Europe

Elf Europese wetenschapsfinan-cieringsfondsen waaronder de Nederlandse NWO, samen goed voor 7,6 miljard euro per jaar, hebben afgesproken vanaf 2020 te gaan eisen dat de resultaten van door die organisaties gefinancierd onderzoek zullen worden gepubliceerd in openbaar toegankelijke tijdschriften. Ze nemen niet langer genoegen met een vertraging van een half tot een heel jaar zoals nu gebruikelijk schijnt te zijn bij wetenschappelijke abonneetijdschriften. Die tijdschriften zijn bereid je die artikelen te leveren, tegen betaling. De uitgeverijen van die bladen staan niet te juichen. Lees verder

Sociologisch onderzoek op de pijnbank: 62% klopt

Brian Nosek

Brian Nosek, leider reproduceerbaarheidsproject

Wetenschap is nog geen wetenschap als dat in een befaamd wetenschappelijk tijdschrift is gepubliceerd, maar pas als andere onderzoekers die experimenten kunnen herhalen en tot dezelfde conclusie moeten/kunnen komen. Reproduceerbaarheid is de laatste jaren een ‘heet’ thema en het blijkt nogal eens dat er nogal wat onderzoek wordt gepubliceerd in (ook) vooraanstaande tijdschriften, die, op zijn zachtst gezegd, niet helemaal kunnen kloppen. Na psychologie en economie werden nu sociaalwetenschappelijke studies onder de loep gelegd door een groep wetenschappers onder aanvoering van Brian Nosek van de universiteit van Virginië en verbonden aan het Centrum voor Open Wetenschap in Charlottesville (COS). Van de 21 studies waarvan tussen 2010 en 2015 een verslag was verschenen in Science en Nature, bleek 62% de herhaling te doorstaan. Dat lijkt mooi, maar het betekent nog steeds dat ruim eenderde van de, vooraf beoordeelde, artikelen op dit terrein niet (helemaal) deugt. Dat is overigens een stuk beter dan de psychologen het er vanaf hebben gebracht (al lijkt het dat Nosek en de zijnen nu wat milder hebben geoordeeld). Lees verder

China overtreft VS in aantal wetenschappelijke artikelen

Wetenschappelijk productie, VS, EU, China, Japan en India

Aantal gepubliceerde artikelen (afb: NSF)

China is in 2016 Amerika voorbijgestreefd waar het gaat om het aantal wetenschappelijke artikelen. Dit jaar bleek echter ook dat het aantal gevallen van wetenschappelijke fraude en wetenschappelijk wangedrag in China is gestegen. Het land probeert met richtlijnen paal en perk aan de keerzijde van ambitie te stellen. Lees verder

Het maakt bij experimenteren uit of je man of vrouw bent

Colin Chapman en de invloed van het geslacht van de onderzoekers op het onderzoeksresultaat

Colin Chapman (afb: univ. van Uppsala)

Er is op dit moment een sterke stroming die geslachtsonderscheid overal wil schrappen. Er bestaan geen onderzoeksters meer of leraressen maar alleen onderzoekers en leraren. Ik heb geen idee waar dat goed voor is maar of je vrouw of man bent maakt toch vrij vaak wel degelijk verschil. Zo blijkt uit diverse onderzoeken dat het geslacht van een onderzoeker invloed kan hebben op het onderzoek, niet alleen bij menselijke proefkonijnen. Mannen gaan beter presteren als de onderzoeker vrouw is en omgekeerd, maar ook ratten zijn zich bewust van het geslacht van de onderzoeker. Lees verder

Scheikundigen beginnen eigen wetenschappelijk tijdschrift

Nieuw onderzoeksblad van onderzoekers: Chem kwadraatWetenschap is sterk afhankelijk van dialoog, van communicatie. Wetenschappelijke tijdschriften vervullen daar een belangrijke rol in, maar het probleem is dat de uitgevers van die bladen vaak gewoon winst willen maken. Die rekenen forse tarieven voor hun diensten. ‘Open’ bladen als PLOS zouden een oplossing kunnen zijn, maar ook daar is geld een belangrijke factor. Dat kunnen we zelf toch ook wel, dachten enkele onderzoekers van de universiteit van Barcelona , en begonnen een eigen blad: Chem2 (Chemistry Squared). Het blad wordt uitgegeven door, Science (de ‘2’ staat voor kwadraat). Lees verder

Ideeën over vurende neuronen zouden fout zijn

Neuronmodellen voor vuren

Drie mogelijke modellen voor het vuren van neuronen, waarbij de richting van het inkomende signaal van belang is (afb: Nature)

Het lijkt er op dat de ideeën over het functioneren van hersencellen (neuronen) die al zo’n honderd jaar oud zijn, met name het vuren, niet kloppen. Met deze conclusie zou het wel eens zo kunnen zijn dat de gevolgtrekkingen uit duizenden neurowetenschappelijke onderzoeken op losse schroeven komen te staan. Lees verder

Economie en zijn magere wetenschappelijke status

 

Edwrad Leamer en het deplorabele economische onderzoek

Edward Leamer begon zich in de jaren 80 druk te maken over het ‘bedrog’ in het economisch onderzoek (afb: UCLA)

Het is toch opmerkelijk dat een vak met zo’n armoedige status als economie toch zo veel invloed heeft op ons dagelijks leven. Keer op keer beweren politici en andere praatjesmakers dat dit  of dat op economische gronden noodzakelijk is, terwijl die gronden vaak nogal drassig zijn. Luis in de pels van die wetenschapsarme economen is nota bene een Griek, geboren in een land waar economisch zo’n beetje alles misloopt wat er mis kan gaan: Hristos Doucouliagos. Al sedert de jaren 90 gaat hij te keer tegen de armoedige wetenschappelijke status van de staathuishoudkunde met zijn vooroordelen, ondermaatse onderzoek en statistisch geklungel. Destijds wilde men dat niet horen, nu toont hij maar weer eens, mijns inziens ten overvloede, aan dat er nogal wat mis is met veel economisch onderzoek. Er schijnt langzaam iets te veranderen. Lees verder

Door terugtrekking is een artikel niet verdwenen

Haruko Obokata

Haruko Obokata

Stel je voor dat je een wetenschapper bent. Je hebt het voor elkaar: je staat in een vooraanstaand wetenschappelijk tijdschrift zoals Nature of Science. Het artikel in dat tijdschrift heeft nogal wat losgemaakt in jouw vakgebied. Je aanzien in de wetenschapswereld, althans dat deel dat zich met jouw vak bezighoudt, is aanmerkelijk gestegen. Nu blijkt dat een van de artikelen waaruit je hebt geciteerd, dat een stevige stut onder jouw verhaal is geweest, wordt teruggetrokken. Wat doe je? Schrap je dat artikel? Wetenschappelijk artikelen die worden teruggetrokken om wat voor een reden dan ook (fraude, geknoei, broddelwerk, onreproduceerbaar) zijn niet zo maar opeens uit dat wereldje verdwenen. Wetenschap lijkt een mooi, schoon bedrijf met een zelfreinigend vermogen, maar daar zijn wel wat kanttekeningen bij te plaatsen. De Amerikaanse wetenschapsraadgever Jerome Samson van het adviesbedrijf Nielsen vindt dat we nu maar eens moeten beginnen met de Grote Schoonmaak. Lees verder

Terugtrekken van artikelen beschadigt reputatie onderzoekers

MIT-onderzoeker Alessandro Bonatti over terugtrekking van artikelen

MIT-onderzoeker Alessandro Bonatti (afb: Alessandro Bonatti)

Biowetenschappers waarvan artikelen zijn teruggetrokken ondervinden daar aanzienlijke hinder van.  Ze worden met hun overig werk 10% minder vaak geciteerd dan in dit opzicht  ‘schone’ onderzoekers, zo becijferden medewerkers van het MIT in Cambridge (VS). Persoonlijk vind ik dat wel meevallen, want bij het terugtrekken van artikelen wordt toch vaak aan gesjoemel gedacht, al hoeft dat niet per se de reden van terugtrekking zijn. Ik waag hier de stelling te poneren dat iets soortgelijksook  speelt bij andere disciplines. Lees verder