Diamanten toekomst voor NMR/MRI (?)

Kernspinmagnetische resonantie; NMR, MRI

Een fraai maar voor mij mysterieuze verbeelding (?) van kernspinmagnetische resonantie van het Pines-lab (afb: Pines-lab)

De NMR-techniek (in medische toepassing MRI genoemd) zou wel eens een grote stap vooruit kunnen maken door toepassing van diamanten. Het signaal en, neem ik het, het oplossend vermogen, van kernspinmagnetische resonantie bleek aanzienlijk vergroot te worden door de hyperpolarisering van 13C-kernen (een koolstofisotoop) in diamant bij het gebruik van microgolven, zo vonden onderzoekers van, onder meer, het Pines-lab in Berkeley (Cal). Die vondst zou toekomstige NMR- en MRI-machines wel eens een stuk nauwkeuriger kunnen maken, denken ze. Lees verder

Feringa krijgt Solvayprijs voor molmotors

Ben Feringa (RUG)

Prijswinnaar Ben Feringa

Ben Feringa, hoogleraar organische chemie aan de Rijksuniversiteit Groningen, heeft deze week uit handen van Koningin Mathilde van België de Solvayprijs gewonnen. De prijs, waaraan een geldbedrag van € 300.000 is verbonden, is toegekend voor zijn baanbrekende onderzoek op het gebied van moleculaire motoren. “Ik ben hier heel blij mee”, zegt Feringa. “De prijs is bedoeld voor een persoon die een fundamentele bijdrage heeft geleverd aan de chemie. Als ze dat van je zeggen is dat natuurlijk zeer eervol, maar het is ook een grote erkenning voor mijn team en de vele tientallen vaak jonge onderzoekers die al die jaren in mijn laboratorium hebben gewerkt.”
Lees verder

‘Ozonvriendelijke’ verbindingen worden broeikasgas

KNMI-Ozonlaag in oktober 2010

Het ‘ozongat’ is nog steeds aanwezig (1 oktober 2010) (afb: KNMI)

Ooit was het gat in de ozonlaag een grote zorg. Als gevolg van een hartverwarmende eensgezindheid besloten de gezamenlijke landen de ozonlaagaantasters, de chloorfluorkoolwaterstoffen (cfk’s) die als koelmiddel en drijfgassen werden gebruikt, in korte tijd uit te bannen en te vervangen door ‘ozonvriendelijke’ stoffen. De situatie van het gat in de ozonlaag is nog lang niet opgelost, maar het lijkt dat door de hartverwarmende mondiale eensgezindheid we er een extra probleem bij hebben gekregen: een afbraakproduct van die ‘ozonvriendelijke’ stoffen, koolstoffluoride CF4 is een zeer hardnekkig broeikasgas, zo is Amerikaanse onderzoekersgebleken. Lees verder

Aardolie als grondstof chemie te vervangen door hout

houtchemie of xylochemie

Omslag Angewandte Chemie met artikel over xylochemie

Hout zou volgens, onder meer, onderzoekers van de Johannes Gutenberguniversiteit van Mainz (D) prima dienst kunnen doen als grondstof voor de chemische industrie in plaats van aardolie. De Duitse onderzoekers hebben samen met wetenschappers van de universiteit van de universiteit van Alabama (VS) twee ingewikkelde chemische verbindingen gesynthetiseerd, uitgaande van hout. De onderzoekers denken dat de hout- of xylochemie in kosten kan concurreren met de petrochemie, maar veel minder milieuschade met zich mee brengt. “Ons doel is producten te fabriceren van vernieuwbare bronnen op een economisch verantwoorde manier”, zegt onderzoeker Till Opatz van de universiteit in Mainz. Lees verder

Kobalt/grafeen-katalysator bijna net zo goed als platina

Kobal/grafeen-katalysator

Een 15 micron dun velletje kobalt/grafeen-materiaal (afb: Rice-universiteit)

Platina is een veel gebruikte katalysator in de chemische industrie, onder, veel, meer bij het splitsen van water in waterstof en zuurstof. Onderzoekers van, onder meer, de Amerikaanse Rice-universiteit hebben een kobalt/grafeen-katalysator in elkaar geknutseld, die dat bijna net zo goed zou doen als platina, maar alleen een stuk minder duur is. Lees verder

Een atoom platina maakt het verschil als ‘kat’

Eenatoomlegering als effectieve katalysator

Opnames met een rastertunnelmicroscoop: eenzame platina-atomen (Pt) in een koperveld (Cu). De zilveren bolletjes zijn platina-atomen (afb: Tufts-universiteit)

Het is natuurlijk een overdrijving, maar het persbericht van de Amerikaanse Tufts-universiteit heeft het er over dat een enkel atoom platina  van kopereen katalysator maakt (in de wandeling ‘kat’ genoemd) die de chemie een stukje ‘groener’ zou kunnen maken. De ‘kat’ zou beter presteren dan het dure platina, maar ook beter dan koper. Lees verder

Nobelprijzen van 2015 toegekend

Winnaars Nobelprijs scheikunde 2015

De drie winnaars van de Nobelprijs voor scheikunde, Tomas Lindahl, Paul Modrich en Aziz Sancar (vlnr) (afb: Nobelprize.org)

Deze week zijn de drie door Alfred Nobel ingestelde Nobelprijzen toegekend. De prijs voor geneeskunde ging naar de Chinees Tu Youyou, naar de Japanner Satoshi Omura en naar de geboren Ier William Campbell. De prijs voor de natuurkunde ging naar de Japanner Takaaki Kajita en de Canadees Arthur McDonald. De Nobelprijs voor de scheikunde werd gedeeld door her drietal Tomas Lindahl (Zwe), Paul Modrich (VS) en de in Turkije geboren Amerikaan Aziz Sancar. De prijzen zullen op 10 december in Stockholm worden uitgereikt (Nobels verjaardag). Lees verder

Kunstmatige fotosynthese om de wereld te redden

Kunstmatige fotosynthese

Schematische weergave van het fotosynthesesysteem (afb: Nanoletters)

De industrie is wereldwijd goed voor de helft van alle energie die er jaarlijks verbruikt wordt en dus hoogstwaar-schijnlijk ook wat er aan kooldioxide de atmosfeer in wordt gestuurd. Planten en sommige bacteriën zoals blauwalgen hebben een methode om zonlicht direct om te zetten in bruikbare energie: de fotosynthese. Er is geprobeerd die na te maken, maar ik ken weinig of eigenlijk geen succesvoorbeelden. Nu beweren onderzoekers in Amerika een kunstmatige fotosynthese met een bacteriële connectie te hebben ontwikkeld, waarmee de verslaving van de industrie aan fossiele brandstoffen sterk zou kunnen worden verminderd. Met deze techniek zou zonlicht, net als bij planten, kunnen worden gebruikt om kooldioxide en water om te zetten in zaken die wij mensen nuttig vinden. Lees verder

Eiwitlego voor biomoleculen

Biolego van gouddeeltjes en eiwitten

Biolego met gouddeeltjes en eiwtten (afb: univ.v.Freiburg)

Duitse onderzoekers hebben een soort legosysteem in elkaar geknutseld om met goud en eiwitten biomoleculen te construeren voor specifieke taken, aangeduid met het letterwoord PABNOA. Daarmee zijn gouddeeltjes en, ringvormige, eiwitten samen te bouwen tot structuren, waarbij de afstanden tussen de verschillende onderdelen nauwkeurig is vast te leggen. Het is de onderzoekers vooral te doen om plasmonische en optische toepassingen. Ook biomaterialen met magnetische eigenschappen zijn er mee te maken. Plasmonica is het vakgebied waarin de wisselwerking tussen elektromagnetische velden en (vrije) elektronen in metaal wordt bestudeerd.
Lees verder

‘Chemisch pincet’ is heel specifiek

Chemisch pincet

Het plaatje is bedoeld om te laten zien hoe een aptameer (een stukje DNA of RNA) het molecuul trombine oppakt en weer loslaat (afb: univ.v.Arizona)

Onderzoekers van de universiteit van Arizona hebben een methode ontwikkeld, waarbij, met behulp van een geleiachtige stof, moleculen bij ‘kop en kont’ worden gepakt en op de juiste plaats weer worden afgeleverd, je zou kunnen zeggen een chemische sorteermachine of beter gezegd scheikundige molecuulbezorging, die zijn/haar nut zou kunnen hebben in de (bio)chemische analyse.
Lees verder