De chloroplasten (paars) in hamstercellen (afb: Matsunaga Sachihiro et al. univ. van Tokio)
Waarom zou je chloroplasten (bladgroen), de energiepoducenten van plantencellen, in hamstercellen zetten. Het is mij(=as) niet erg duidelijk, maar die chloroplasten bleven tot verbazing van de onderzoekers nog zo’n twee dagen licht omzetten in chemische energie. Op weg naar de mens die niet meer hoeft te eten? Lees verder
Uitgaande van kooldioxide maakt de bacteriegistcel glucose (afb: Angad Mehta et al./Nature Comm.)
Onderzoekers van de universiteit van Illinois hebben een fotosynthetische cyanobacterie ‘gedegradeerd’ tot organel van een gistcel om met dat fusieproduct energie op te wekken of de gistcel te laten groeien zonder de normaal noodzakelijke energierijke voedingsstoffen zoals glucose of glycerol. Dat zou bijvoorbeeld (ook) koolwaterstofverbindingen kunnen produceren uitgaande van kooldioxide en water, bijvoorbeeld. Lees verder
De slingeringen van de doemdagklok (afb: WikiMedia Commons)
Net als vorig jaar staat de doemdagklok op 90 seconden voor middernacht. Dat is geen teken van stabiliteit, zegt ‘atoomgeleerde’ Rachel Bronson. De wereld wordt bedreigd door oorlogen, dreiging met kernwapens, onvermogen om de klimaatcrisis op te lossen, grote biologische problemen, genetische manipulatie en kunstmatige intelligentie. De klok is ooit (in 1947) opgezet om de dreiging van een kernoorlog een maat te geven, maar inmiddels heeft de mens zich in heel wat meer nesten gewerkt. Lees verder
Stephen Hawking (afb: WikiMedia Commons)
Het is natuurlijk al vaker gezegd en voorspeld: de mensheid gaat aan haar eigen schepsels ten onder. De waterstofbom leende zich daar natuurlijk het beste voor, maar ook de door mensen veroorzaakte milieurampen waren goede kandidaten om een eind te maken aan de wereld/mensheid. De nieuwste door de mens veroorzaakte ramp is de aardopwarming. Hoe dat zal aflopen is nog niet te voorspellen, maar het gebrek aan daadkracht bij de wereldleiders is niet erg bemoedigend. Er zijn ook andere kapers op de kust, om maar eens een in dit verband rare beeldspraak te gebruiken: kunstmatige intelligentie en genoombewerking. De befaamde Britse Stephen Hawking heeft al vaker voor de gevaren van ki gewaarschuwd, maar vlak het vermogen genetisch materiaal te bewerken niet uit. In de Britse krant the Guardian stelt Engels/Japanse schrijver Kazuo Ishiguro dat de genoombewerking onze menselijke waarden zou kunnen aantasten. Lees verder
Je zou kunnen zeggen dat lignine het duurzame bestand van hout is. Bovendien zit die stof vol met energie, is niet schaars en vult zich voortdurend aan. Scheikundigen hebben nooit vat kunnen krijgen op die hardnekkige verbinding, maar de natuur kan dat natuurlijk wel. Onderzoekers hebben nu een ongewone bodembacterie gevonden, Sphingobium sp. of ook SYK-6 genoemd, die er geen probleem mee hebben om lignine open te breken. Daarmee zou lignine wel eens de nieuwe ‘aardolie’, de uitgangsstof voor een heel scala aan chemicaliën, materialen, brandstoffen en andere dingen die de mens denkt nodig te hebben. Overigens is op dit terrein al vaker een ‘doorbraak’ aangekondigd. Lees verder
Een genschakeling die reageert op twee concentraties waterstofperoxide (afb: Nature Communications)
Levende cellen zouden in staat zijn om berekeningen te maken op basis van signalen die ze uit de omgeving krijgen. Die berekeningen kunnen continu zijn, zoals de overgang in lichtschakeringen, of digitaal zoals de beslissing te sterven. Synbiosystemen zijn meestal of analoog/continu of digitaal, waardoor de mogelijkheden beperkt worden. Onderzoekers van het MIT in Cambridge (VS) hebben nu een techniek ontwikkeld om analoog en digitale berekeningen te koppelen door genschakelingen te vormen die in levende cellen in staat zijn tot verwerkingsoperaties. Die circuits kunnen het niveau van een analoge bron meten, bijvoorbeeld de concentratie van een bepaalde verbinding, zoals een medicijn, die van belang is voor een ziekte en ‘beslissen’ of die voldoende is voor het beoogde effect. Je zou het een verfijning van de gedoseerde medicijnafgifte kunnen noemen. Daarbij houden de mogelijke toepassingen echter niet op.
Lees verder
De capsule met antilichamenproducerende cellen (afb: Patrick Aebischer (EPFL)
Onderzoekers van de polytechnische hogeschool in Lausanne (EPFL/Zwi) zouden hebben bewezen dat muizen geen Alzheimer kregen als ze een capsule onder de huid kregen geïmplanteerd met genetisch veranderde cellen die bepaalde antilichamen produceerden. Of de Alzheimercapsule praktisch is, is nog maar de vraag, maar opzienbarend is het wel. Lees verder
Stephen Hawking (foto: the Guardian)
De beroemdste invalide ter wereld, Stephen Hawking, blijft verbazen. Al verschillende malen heeft Hawking gewaarschuwd voor de gevaren van kunstmatige intelligentie en onlangs waarschuwde de sterrenkundige ons weer dat de kans op een vernietigende ramp voor de aarde toeneemt. Dat geeft niet, want we gaan hier toch weg (en elders in het heelal de boel versjteren, denk ik dan). Ik moet het nog zien. Miljarden mensen expediëren van de aarde naar waar? Is Hawking aan het malen? Hoe dan ook: zijn verhaal intrigeert. Hij is in wezen een optimist. De BBC zendt die lezing in twee delen uit: op 26 januari en op 2 februari.
Lees verder
De verbeelding van CRISPR/Cas9 in actie
Jaarlijks kiest de redactie van het wetenschappelijke tijdschrift Science de Doorbraak van het Jaar! Of er zoiets bestaat als een doorbraak in de wetenschap is nog maar even de vraag. Wetenschap wordt niet van de een op de andere dag gemaakt, maar is een stapeling van kleinere en grotere ‘steentjes’. De keus voor dit jaar is weinig verrassend en ook zeker niet in dit jaar ‘doorgebroken’: de CRISPR/Cas9-techniek, de van bacteriën geleende techniek om heel precies genen te knippen en dus het genoom te bewerken. Die techniek heeft de dag dichterbij gebracht dat we ook gaan sleutelen aan het menselijk genoom. Er is afgesproken voorlopig een pas op de plaats te maken, maar de/mijn verwachting is dat dat moratorium niet lang stand zal houden.
Ruimer gezien zou je kunnen zeggen dat de keus voor de CRISPR/Cas9-techniek de doorbraak is voor de synthetische biologie, de tak van wetenschap die zich bezig houdt met, grof gezegd, het maken van nieuw leven. Daar breken we ons tegenwoordig het hoofd echter niet over. Het gaat over klimaatverandering, vluchtelingen, financiële crises, maar niet over de maakbaarheid van het leven. Te saai? Te moeilijk? Zeg het maar, ik vind het vreemd en heb daar ook geen goede verklaring voor.
Bij het publiek, althans de bezoekers van de webstek van Science, stond Pluto op 1 (35% van de stemmen) en CRISPR op 2 (20%).
Naast de doorbraak van het jaar koos de Science-redactie ook nog 10 opvallende onderzoeken, waaronder die over het waardoor van lange Nederlanders. Iets te veel flauwekulverhalen, naar mijn idee, met een verhaal over hoe lang het duurt om door de aarde te vallen op nummer 1. Wordt nog heen lastige klus door die vloeibare kern te komen, lijkt me zo. Afijn, gein in de wetenschap moet kunnen…
Bron: Science
Biolego met gouddeeltjes en eiwtten (afb: univ.v.Freiburg)
Duitse onderzoekers hebben een soort legosysteem in elkaar geknutseld om met goud en eiwitten biomoleculen te construeren voor specifieke taken, aangeduid met het letterwoord PABNOA. Daarmee zijn gouddeeltjes en, ringvormige, eiwitten samen te bouwen tot structuren, waarbij de afstanden tussen de verschillende onderdelen nauwkeurig is vast te leggen. Het is de onderzoekers vooral te doen om plasmonische en optische toepassingen. Ook biomaterialen met magnetische eigenschappen zijn er mee te maken. Plasmonica is het vakgebied waarin de wisselwerking tussen elektromagnetische velden en (vrije) elektronen in metaal wordt bestudeerd.
Lees verder