Hersens veranderen tijdens zwangerschap

Het hersenonderzoekprogramma van een zwangere vrouw en moeder

Het hersenonderzoekprogramma. MTL staat voor mediale temporale kwab. Diffusie-mri registreert kleine, structuurveranderingen in de hersens (afb: Laura Pritchet et al./Nature Neuroscience)

Tijdens de zwangerschap veranderen ook de hersenen. Dat blijkt uit een onderzoek op basis van herhaalde hersenscans van één (aanstaande of nieuwe) moeder voor, tijdens en na de zwangerschap. Daaruit blijkt dat de grijze stof (de hersencellen) vanaf de negende week van de zwangerschap krimpt, terwijl het volume van de witte stof, de verbindingen tussen de zenuwcellen, toeneemt. Sommige veranderingen verdwijnen enkele maanden na het einde van de zwangerschap, terwijl andere bij het laatste onderzoek twee jaar na de geboorte nog steeds waarneembaar waren. Lees verder

Oude eicellen in jong eierstokweefsel ‘verjongen’

Groei en afbraak van de eiblaasjes bij de mens:
1-Menstruatie; 2-Rijpende follikel; 3-Rijpe follikel; 4-Ovulatie of eisprong; 5-Gele lichaam of Corpus luteum; 6-Afbraak van het corpus luteum (afb: WikiMedia Commons)

Het lijkt er op dat onrijpe eicellen van oude muizen (veertien maanden) in eierstokweefsel (eiblaasjes of follikels) van jonge muizen (twee maanden oud) een verjongingskuur ondergaan. Die zullen vier keer vaker gezonde nakomelingen opleveren dan de ‘onbehandelde’ oude eicellen. Althans dat was zo bij muisjes. Lees verder

Programmeringsproces van weefselvorming ontdekt (?)

vleugelschijf fruitvlieg

De vleugschijf van een fruitvliegje voor (l) en na de eversie. Donkerder grijd is de vleugelschijfzak (afb: Natalie Dye et al./Science)

Een belangrijke vraag in de biologie is hoe de vorm van weefsel van meercellige organismen wordt gestuurd. Onderzoeksters rond Natalie Dye van de technische universiteit in Dresden denken nu een mechanisme gevonden te hebben waarmee weefsels kunnen worden ‘geprogrammeerd’ om van een platte toestand over te gaan in een driedimensionale vorm. Het is dan wel de vraag of die fundamentele vraag daarmee is beantwoord voor alle meercelligen. Lees verder

Het embryonale proces in wiskundige vorm gegoten

Muizenembryo

Muizenembryo. De chromosomen en celmembranen zijn zichtbaar gemaakt voor de microscoop met behulp van lichtgevende eiwitten (afb: PNAS)

Op de een of andere manieren ontwikkelen zich in een embryo op verschillende plaatsen ander cellen (en dus weefsels) in een sublieme vorm van zelforganisatie. David Brückner en Gašper Tkačik van het Instituut voor Wetenschap en Technologie Oostenrijk (ISTA) hebben nu een wiskundige aanpak ontwikkeld waarmee ze dit proces kunnen doorgronden en de optimale parameters ervan kunnen voorspellen. Lees verder

Europese rivieren (on)behoorlijk smerig

De rivieren in Europa zijn vuil

De bemonsterde rivieren en beken en de aantallen gevonden  verbindingen (afb: Saskia Finckh et. al/Environment International)

Onderzoekers van het Helmholtzinstituut UFZ in Duitsland hebben 450 monsters genomen van 22 Europese rivieren en beken. Na analyse bleek dat die soms hoge concentraties aan stoffen bevatten die daar niet horen, tot in een monster met wel 241 chemische verbindingen van de 610 onderzochte stoffen. Dat zou vooral voor ongewervelde dieren een probleem kunnen zijn, stellen ze. De kennis over de schadelijkheid van die stoffen, vooral in combinatie, laat veel te wensen over.
Lees verder

Niet eerder waargenomen embryocel beschermt ontwikkeling vrucht

mensembryo

Mensembryo

Het persbericht spreekt over een nieuw celtype, maar dat is natuurlijk kul. Dat was alleen nog niet eerder ontdekt zoals er nog zoveel te ontdekken valt aan het bijster ingewikkelde systeem dat leven heet, zeker als het over meercellige organismen gaat. Dat ‘nieuwe’ celtype zou ervoor zorgen dat het embryo zich op de juiste manier ontwikkelt, speculeren de onderzoeksters. Daarbij gaan die cellen zover zichzelf op te offeren voor het goede verloop van die ontwikkeling. Lees verder

Krokodillenwijfje produceert zonder mannetje (dood) nageslacht

Amerikaanse of spitssnuitkrokodil

De Amerikaanse of spitssnuitkrokodil (Crocodylus acutus) (afb: WikiMedia Commons)

Een krokodillenwijfje, de Amerikaanse variant, die al zestien jaar in haar eentje is opgesloten in een Costa-Ricaans dierentuin heeft eieren gelegd waarvan er een een volledig omtwikkelde vrouwelijke foetus bevatte (die het overigens niet overleefd heeft). Sommige dieren zoals slangen kennen de maagdelijke geboorte zoals reptielen, haaien en sommige vogels, maar bij  krokodillen was dat nooit eerder waargenomen. Lees verder

Hazewindmiermannetjes hebben cellen met mannelijk een met vrouwelijk erfgoed

hersenplak hazewindmiermannetjes

De hersens van hazewindmiermannetjes met vrouwelijke (paars) en mannelijke cellen (blauw) (afb: Hugo Darras)

Hazewindmier-mannetjes zijn chimeren. Dat wil zeggen dat ze niet in alle cellen hetzelfde  DNA hebben zoals bij zoogdieren en vele andere organismen gebruikelijk is. Ze komen echter uit onbevruchte eitjes, was de gedachte, en zouden dus alleen het erfgoed van de voortbrengster van de eitjes moeten hebben. Die laatste aanname blijkt niet te kloppen, maar anders dan bij veel meercellige organismen is het genoom van de mannetjes geen ‘mengsel’ van het erfgoed van vader en moeder. Lees verder

Spelen de chloroplasten de mitochondrion’kaart’ van zoogdiercellen?

Plantencel

Een plantencel ziet er anders uit dan de cel van een zoogdier als de mens.  De chloroplast is 1 genummerd, 3 de celkern (afb: WikiMedia Commons)

Mitochondriën in, onder meer, zoogdiercellen hebben een klein DNA. Dat wordt normaal alleen via moeder op het nageslacht overgebracht, maar niet lang geleden werd ontdekt dat soms ook het mitochondriaal DNA van de vader kan worden doorgegeven. Bij planten schijnt iets soortgelijks te gebeuren. Die bevatten chloroplasten of bladgroenkorrels waar de fotosynthese plaatsvindt. Ook die cellichaampjes hebben een eigen, ringvormig DNA, dat alleen via de vrouwelijke geslachtscellen wordt doorgegeven. Dachten plantkundigen. Nu blijkt dat onder koude omstandigheden het mannelijke chloroplast-DNA vaker wordt doorgegeven. Lees verder

Kinderen ‘boren’ zonder te baren (?)

Kinderfabriek

Wordt de Mooie Nieuwe Wereld toch nog werkelijkheid (?) (afb: EctoLife)

Het zit er aan te komen. Je hoeft geen grote profeet te zijn om te bedenken dat de geboorte van een kind op een dag een ‘industrieel proces’ wordt. Nu schijnt er een bedrijf in, nota bene, Duitsland te zijn opgericht, EctoLife, dat zich wil werpen op het ‘machinaal’ uitbroeden van de (menselijke) vrucht. Op de een of andere manier schijnt daar ook weer kunstmatige intelligentie bij nodig te zijn. Je kunt je dan natuurlijk afvragen wat het nut dan nog  is van het voortbestaan van de soort Mens. Lees verder