‘Tetraëdriciteit’ maakt water vreemd

Het vreemde gedrag van water komt door zijn tetraeëdrisciteit

De clatraatstructuur van een waterachtige vloeistof (Si34) die ontstaat bij een negatieve druk. Rechts het bijbehorende, naar ik aanneem, gesimuleerde fasediagram (afb: Hajim Tanaka van de universiteit van Tokio)

Water is een vreemd goedje. Het watermolecuul bestaat maar uit een zuurstof- en twee waterstofatomen, maar dat armzalige stelletje gedraagt zich desalniettemin heel anders dan veel ingewikkelder verbindingen. Zo zijn de meeste stoffen in vaste vorm zwaarder dan in vloeibare vorm. Water niet: vast water drijft op vloeibaar water. Onderzoekers hebben nu ontdekt waaraan dat ligt: aan de tetraëdriciteit van water (een tetraëder is een viervlak). O, zul je zeggen (ik ook, trouwens).
Lees verder

Prijs ingenieursvereniging voor ‘blauwe energie’

Blauwe energie wint KIvI-prijs

Het blauwe-energie-project op de Afsluitdijk

Kitty Nijmeijer, hoogleraar membraantechnologie aan de TU Eindhoven, heeft de KIvI-prijs gewonnen met haar project blauwe energie, waarmee elektrische energie wordt gewonnen uit de verschillen in zoutconcentraties tussen zoet en zout water.  Op de Afsluitdijk staat een proefopstelling waarmee stroom voor 800 000 huishoudens zou kunnen worden gewonnen. Lees verder

Waterkracht is zo ‘groen’ nog niet

'Witte steenkool' is niet altijd zo groen

De waterkrachtcentrales in het stroomgebied van de Mekong (afb: Aalto-universiteit)

De uitstoot van broeikasgassen van een waterkracht-centrale in de Mekong (Zuidoost-Azië) kan hoger zijn dan als die energie zou worden opgewekt met fossiele brandstoffen. Waterkracht werd altijd beschouwd als schone energie, al gaat met de aanleg van stuwmeren vaak een hoop natuur verloren, maar  uit een recente studie van onderzoekers van de Finse Aalto-universiteit blijkt dat de ‘witte steenkool’ soms niet eens zo erg groen is, althans in het stroomgebied van de Mekong. Lees verder

Het wordt met water al maar gekker

superionisch ijs

Bestaat superionisch ijs nu wel of niet? (afb: Lawrence Livermore-lab)

Water, slechts bestaand uit drie atomen, is een uiterst vreemd, om niet te zeggen eigenzinnig, stofje. Het lijkt wel alle natuur- en scheikundige wetten aan de laars te lappen (wat natuurlijk niet zo is). Vast water, dat was het idee had een kristallijne vorm. Er was wel een andere vorm voorspeld, maar die was nog nooit waargenomen. Nu lijkt het bewijs geleverd dat vast water ook een vorm heeft die niet zo streng kristallijn is: superionisch ijs. Lees verder

Water gedraagt zich vreemd omdat er twee waters zijn

Watermolecuul

Het watermolecuul is uiterst simpel…

Water is een vreemd goedje, terwijl een watermolecuul maar heel petieterig is: een zuurstofatoom met daaraan, een beetje scheef, twee waterstofatomen. Normaal wordt een stof als die wordt afgekoeld steeds ‘zwaarder’ (de dichtheid wordt groter. Bij water gebeurt dat niet. Beneden de 4°C wordt water weer lichter. Dat is maar goed ook, anders werd schaatsen op natuurijs een probleem. Onderzoekers in Zweden hebben nu achterhaald dat dit abnormale gedrag van water doorgaat tot -44°C. Het goedje schijnt tussen twee toestanden te fluctueren, zeggen die geleerden dan.  Lees verder

139 landen in 2050 geheel op wind, water en zon

139 landen met 99% van de wereldkooldioxideuitstoot in 2050 100% duurzaam

139 landen met 99% van de wereldkooldioxideuitstoot in 2050 100% duurzaam (afb: Joule)

100% duurzaam lijkt een hele klus, maar onderzoekers in Amerika rond Mark Jacobson van Stanford hebben becijferd dat in 2050 139 landen geheel kunnen teren op water, wind en zon (80% in 2030). Of dat allemaal op tijd is is me, hier, nog niet duidelijk (de wereld telt zo’n 200 landen), maar het klinkt in ieder geval indrukwekkend. De 139 stoten bij elkaar 99% van alle kooldioxide uit. Lees verder

Er zijn twee soorten vloeibaar water

fasediagram water

Op het wereldwijde web zijn nogal wat afwijkende fasediagrammen van water te vinden (afb: Wiki Commons)

Ondanks dat het watermolecuul maar uit drie atomen bestaat, is water een vreemd goedje met allerlei afwijkende eigenschappen. Nu schijnt vloeibaar water nog eens in twee vormen voor te komen, zo melden onderzoekers van het Duitse instituut Desy in Hamburg. Dat gebeurt dan wel bij zeer lage temperaturen, wat op zich weer zeer opmerkelijk is. Er schijnen ook meer dan tien verschillende kristalvormen van water te zijn. Ook schijnt er amorf, dat wil zeggen ‘kristalloos’, ijs te zijn Lees verder

Minder vervuiling met nitraat leidt tot milieuschade

Het Raspbodereservoir in het Harzgebergte is een van de bestudeerde verbruinde locaties

Het Raspbodereservoir in het Harzgebergte is een van de bestudeerde locaties

In grote delen van Europa en Noord-Amerika is de laatste twintig jaar de lucht schoner geworden door de vermindering van de industriële luchtvervuiling. Merkwaardiggenoeg heeft met name de lagere stikstofvervuiling geleid tot een nieuw probleem: opgeloste organische stoffen en fosfaat komen door de lagere nitraatwaarden van de omringende oeverlanden en het water vrij en de waterkwaliteit wordt slechter. Dat zou voor problemen kunnen zorgen bij de drinkwaterbereiding. Moeten we dan maar weer meer gaan vervuilen? Lees verder

Eindelijke efficiënte energieboei ontwikkeld (?)

De energieboei uit Zweden

De energieboei uit Zweden

Al langer kijken ingenieurs met een jaloers oog naar de grote watermassa’s die bewegen, stromen en kolken. Daar gaar een hoop energie in om en op de een of andere manier moet die energie toch ten nutte van de mens ingezet kunnen worden. Eb/vloed, golfslag het is allemaal wel geprobeerd, maar voor zover ik weet is dat nooit een echt groot succes geworden. Ook boeien zijn geprobeerd die uit de deining energie kunnen peuren, maar de boeien kwamen en de boeien gaan. Nu komt het Zweedse bedrijf CorPower Ocean weer met een energieboei. Beter natuurlijk. Drie keer zelfs dat de beste energieboei tot nu toe.  Elke boei zou een vermogen van 250 kW kunnen hebben. Klinkt interessant.
Lees verder

Watertekort in de wereld dreigt (niet)

waterkringloopVooralsnog lijken nog niet erg veel mensen zich er druk om te maken, maar met de nog steeds groeiende wereldbevolking dreigt er een water te ontstaan, water in voor de mens bruikbare vorm, wel te verstaan. Volgens onderzoek van de Amerikaanse Duke-universiteit zou dat tekort al in het midden van deze eeuw kunnen spelen. Daarbij hebben ze rekening gehouden met technische ontwikkelingen die worden uitgehaald door schaarste aan bruikbaar water. De onderzoekers denken echter dat de vindingrijkheid van de mens uitkomst zal bieden. Lees verder