‘Open’ wetenschapstijdschriften fors duurder

HAL Open Science

De ‘verwerkingskosten’ (APC in Engelse afko) voor ‘open’ tijdschriften (afb: rapport HAL Open Science)

Als wetenschappers hun resultaten wereldkond willen maken dan gebeurt dat vrijwel altijd via wetenschaps-tijdschriften. Niet zo vreselijk lang geleden waren de meeste daarvan abonnements-bladen. Instituten, bedrijven en particulieren moesten daarvoor stevig in de buidel tasten.
De laatste jaren zijn vooral door druk vanuit Europa maar ook ondersteund door veel wetenschappers de ‘open’ bladen in opkomst met die van PLOS als een van de belangrijkste. Iedereen kan de artikelen lezen, maar dat kost wel wat voor de auteurs of liever gezegd hun werkgevers. Die betalen voor publicatie. Nu blijkt dat die ‘open’ bladen de laatste jaren fiks duurder zijn geworden. Tijd voor een revolutie.(?) Lees verder

Wat als ChatGPT wetenschappelijke artikelen gaat schrijven?

Insilico MedicinIk had begrepen dat het ki-algoritme ChatGPT een tamelijk slechte, althans niet beste programmeur is, maar intussen duikt het progje op als spiekhulp voor studenten en middelbareschoolleerlingen, maar ook als leraar. Microsoft is er helemaal weg van.
Ondanks de matige programmeercijfers lijkt de ki-code nu op de nominatie te staan als heuse ‘geleerde’. Sommige onderzoekers willen ChatGPT als medeauteur bij wetenschappelijke artikelen, maar voorlopig lijken hoofdredacteurs van belangrijke bladen de boot af te houden. Inmiddels hebben uitgevers van duizenden wetenschappelijke bladen ChatGPT als (mede)auteur gebannen (toevoeging 27jann23).
Lees verder

Verhoudingsgewijs steeds minder ‘doorbrekende’ wetenschap

De verbeelding van CRISPR/Cas9

De verbeelding van CRISPR/Cas9

Wat is ‘doorbrekende’ wetenschap? De redactie van het blad Nature noemt dat wetenschappelijke ontdekkingen die een vakgebied andere wegen heeft doe inslaan. Dan hebben ze het over de ontdekking van de dubbele helixstructuur van DNA in 1953. Ik zou zeggen dat daar ook de ‘ontdekking’/ontwikkeling van de CRISPR-technologie daartoe behoort. Hoe het komt dat dergelijke doorbraken in de wetenschap verhoudingsgewijs minder vaak voorkomen is een raadsel. Het aantal doorbraken is overigens vrijwel constant gebleven.
Lees verder

“Natuurkundewetten bestaan niet”

Sankar Das Sarma (afb: univ.van Maryland)

Sommige mensen zouden het een woordenstrijd noemen, een strijd over de betekenis van woorden.  Andere mensen zullen zich afvragen wat de zin van zo’n opmerking is. Zolang je met die (niet)wetten dingen kunt voorspellen zijn ze toch gewoon nuttig? De theoretisch natuurkundige Sankar Das Sarma krijgt in the Guardian ruimte om zijn visie uit te leggen en ik houd van mensen die de boel af en toe eens flink opschudden. Lees verder

Waarom gaan ‘we’ naar de maan?

China op de maan

China zit/staar al op de maan (maankarretje Chang’e 4) (afb: Chinese ruimtevaartorganisatie)

Waarom gaan ‘we’ naar de maan, vroeg de Franse krant Le Monde zich in een video af (maar dan natuurlijk in het Frans). Precies die vraag had ik bij het gedoe rond het Artemis-project van de Yankees. Niet alleen de Amerikanen (willen) gaan, maar ook China, Japan, de EU, India en misschien ook Noord-Korea. Die landen, van Noord-Korea ben ik niet zeker, hebben vergaande plannen naar dat onherbergzame ‘bijplaneetje’ van die kleine planeet aarde te vertrekken. Lees verder

Artikelen medegetekend door Nobelprijswinnaar teruggetrokken

Gregg Semenza

Gregg Semenza tijds de uitreiking van de Nobelprijs op 9 december 2019 (afb: WikiMedia Commons)

Verschillende artikelen die medeondertekend zijn door Nobelprijswinnaar Gregg Semenza zijn inmiddels teruggetrokken. In het totaal gaat het om 52 verdachte artikelen, waarbij het vooral beeldmanipulatie betreft. In hoeverre schaadt dat zijn reputatie en wat betekent dat voor de hem toegekende hoogste wetenschappelijke prijs? Vooralsnog heeft de Nobelprijswinnaar nog geen commentaar geleverd. Lees verder

“Stop de titelinflatie aan de universiteiten”

Veel regeringen hebben de afgelopen decennia de hevige wens uitgesproken onze gemeenschappen hoogopgeleid te maken. Daar is dan ook heftig aan gewerkt. Dat is niet gebeurt door meer mensen een hogere opleiding te geven, maar door de namen van de opleidingen te vervangen en aanduidingen als lager te verwijderen en door het verlagen van de normen. Zo werden de hogescholen in Engeland universiteiten genoemd en is er in Nederland geen opleiding meer met de aanduiding ‘lager’.  Peter Main, oud-hoogleraar en schrijver van Assessment in University Physics Education, vindt dat we iets moeten doen aan de titelinflatie aan de universiteiten. Hij heeft het over natuurkunde, maar ik denk dat dat fenomeen speelt bij de hele universitaire opleiding en niet alleen in het Verenigd Koninkrijk. Lees verder

Amerika wil openheid over publiek gefinancierd onderzoek

Meer openheid is een breed streven

Amerika wil dat onderzoek dat gefinancierd is door Amerikaans belastinggeld ook voor iedere Amerikaan vrij toegankelijk is, zo heeft het Witte Huis gister laten weten. Dat zou betekenen dat wetenschappelijke bladen geen geld mogen vragen voor het inzien van artikelen die publiek gefinancierd onderzoek beschrijven. Uiterlijk 2026 moet dat de normale praktijk worden. Lees verder

Foute wetenschappelijke artikelen lijken interessanter dan goede

Ágnes Horvát

Ágnes Horvát (afb: Northwesternuniv.)

Het lijkt er op dat de wetenschap een prima methode heeft om waarheid van verzinsel te scheiden (de falsificatie en de  beoordeling door gelijken) maar dat is niet helemaal waar. Uit onderzoek van Ágnes Horvát en collega’s van de Northwesternuniversiteit blijkt dat teruggetrokken artikelen twee keer zo vaak worden geciteerd door pers en sociale media e.d. dan soortgelijke artikelen met een zelfde ‘status’ in dezelfde bladen gepubliceerd maar die alle kritiek hebben doorstaan. Lees verder