Stephen Hawking overleden (1942 – 2018)

Stehpen Hawking overleden 14 maart 2018

Hawking in 2015 voor de Royal Albert Hall in Londen met de speciaal voor hem ontworpen ‘communicatiedoos’ (afb: ABC News)

Stephen Hawking, zonder twijfel een van de bekendste wetenschappers, is overleden in zijn woning in Cambridge (Eng). Hij werd 76 jaar. Daarvan zat hij een groot deel in een rolstoel, grotendeels geveld door de ziekte amyotrofe laterale sclerose, beter bekend als ALS, die zich in 1963 openbaarde. Natuurkundige Hawking leek van alle markten thuis. Hij gaf zijn mening over kunstmatige intelligentie, schreef een boek over zwarte gaten (Een korte geschiedenis van de tijd) dat een bestseller werd, hield zich bezig met singulariteiten in de kosmologie en voorspelde dat mensen zouden emigreren naar andere planeten. Hij communiceerde met de buitenwereld door met zijn oogleden te knipperen.  ALS had een groot deel van zijn lichaamsfuncties had gesloopt, maar niet zijn gezichtsspieren. Kortom, een opmerkelijk mens. Lees verder

Het maakt bij experimenteren uit of je man of vrouw bent

Colin Chapman en de invloed van het geslacht van de onderzoekers op het onderzoeksresultaat

Colin Chapman (afb: univ. van Uppsala)

Er is op dit moment een sterke stroming die geslachtsonderscheid overal wil schrappen. Er bestaan geen onderzoeksters meer of leraressen maar alleen onderzoekers en leraren. Ik heb geen idee waar dat goed voor is maar of je vrouw of man bent maakt toch vrij vaak wel degelijk verschil. Zo blijkt uit diverse onderzoeken dat het geslacht van een onderzoeker invloed kan hebben op het onderzoek, niet alleen bij menselijke proefkonijnen. Mannen gaan beter presteren als de onderzoeker vrouw is en omgekeerd, maar ook ratten zijn zich bewust van het geslacht van de onderzoeker. Lees verder

Scheikundigen beginnen eigen wetenschappelijk tijdschrift

Nieuw onderzoeksblad van onderzoekers: Chem kwadraatWetenschap is sterk afhankelijk van dialoog, van communicatie. Wetenschappelijke tijdschriften vervullen daar een belangrijke rol in, maar het probleem is dat de uitgevers van die bladen vaak gewoon winst willen maken. Die rekenen forse tarieven voor hun diensten. ‘Open’ bladen als PLOS zouden een oplossing kunnen zijn, maar ook daar is geld een belangrijke factor. Dat kunnen we zelf toch ook wel, dachten enkele onderzoekers van de universiteit van Barcelona , en begonnen een eigen blad: Chem2 (Chemistry Squared). Het blad wordt uitgegeven door, Science (de ‘2’ staat voor kwadraat). Lees verder

Webaanbieders en zoekmachines moet Sci-Hub boycotten

Aleksandra Elbakijan, initiatiefneemster van Sci-Hub

Aleksandra Elbakijan, initiatiefneemster van Sci-Hub (afb: WikiMedia Commons)

Volgens een Amerikaanse districtsrechtbank (pdf-bestand) in Virginia moeten webaanbieders en zoekmachines Sci-Hub boycotten. Sci-Hub is een ideële ondeneming die ten doel heeft alle wetenschappelijke literatuur vrij toegankelijk te maken. Daar hebben de uitgevers van die bladen grote bezwaren tegen. Wetenschappelijke bladen zijn een goudmijn voor die bedrijven en verenigingen. De rechtszaak was aangespannen door de Amerikaanse scheikundevereniging ACS, ook uitgever van wetenschappelijke bladen. De vereniging beweert door de activiteiten van Sci-Hub 4,8 miljoen dollar te zijn misgelopen. Die wilde zij incasseren van Sci-Hub, maar daar ging de rechter niet in mee. Lees verder

Wetenschapsters stellen minder vragen dan mannelijke collega’s

Amy Hinsley biodiversiteit

Amy Hinsley van Oxford (afb: univ. van Oxford

Vrouwen zouden meer praten dan mannen, maar dat geldt kennelijk niet in de wetenschap, althans als het over het stellen van vragen gaat. Tot die conclusie zijn onderzoekers van de Engelse universiteiten van Oxford en Cambridge gekomen. Lees verder

Fraude frustreert China’s droom topwetenschapsland te worden

Chunyun Han de genwonderdokter was een sjoemelaar

Chunyu Han van de Hebei-universiteit werd al de Nobelprijs toegedacht

China wil in 2049 in de wereld aan de top van de wetenschap en technologie staan. Er zijn momenteel meer wetenschappers in China dan in welk ander land ook en daarbij moet nog eens worden bedacht dat er nogal wat Chinese wetenschappers in het buitenland werken (vooral de VS) en China produceert op de VS na meeste wetenschappelijke artikelen. Chinese onderzoekers blijken ook meesters te zijn in sjoemelen: sedert 2012 zijn er meer wetenschappelijke artikelen teruggetrokken dan van alle andere landen bij elkaar, zo meldt de organisatie Retraction Watch. Dat is toch wel een nare smet voor een land dat streeft naar de top van de wetenschap. Lees verder

Door terugtrekking is een artikel niet verdwenen

Haruko Obokata

Haruko Obokata

Stel je voor dat je een wetenschapper bent. Je hebt het voor elkaar: je staat in een vooraanstaand wetenschappelijk tijdschrift zoals Nature of Science. Het artikel in dat tijdschrift heeft nogal wat losgemaakt in jouw vakgebied. Je aanzien in de wetenschapswereld, althans dat deel dat zich met jouw vak bezighoudt, is aanmerkelijk gestegen. Nu blijkt dat een van de artikelen waaruit je hebt geciteerd, dat een stevige stut onder jouw verhaal is geweest, wordt teruggetrokken. Wat doe je? Schrap je dat artikel? Wetenschappelijk artikelen die worden teruggetrokken om wat voor een reden dan ook (fraude, geknoei, broddelwerk, onreproduceerbaar) zijn niet zo maar opeens uit dat wereldje verdwenen. Wetenschap lijkt een mooi, schoon bedrijf met een zelfreinigend vermogen, maar daar zijn wel wat kanttekeningen bij te plaatsen. De Amerikaanse wetenschapsraadgever Jerome Samson van het adviesbedrijf Nielsen vindt dat we nu maar eens moeten beginnen met de Grote Schoonmaak. Lees verder

Weinig onderzoek naar wat een terrorist terrorist maakt

Psychologe Sarah Desmarais

Psychologe Sarah Desmarais (afb: univ. van Noord-Carolina)

Waarom wordt iemand terrorist? Waarin onderscheidt hij/zij zich van andere mensen? Terrorisme is momenteel een heet onderwerp, maar uit een analyse van de wetenschappelijke literatuur blijkt dat we daar weinig over weten. Lees verder

Welles/nietes: Klimaatakkoord Parijs is on-/haalbaar

Parijs met EifeltorenIn Parijs is, zoals bekend, eind 2015 een klimaatakkoord gesloten met als ‘ambitieuze’ doelstelling de aardopwarming onder de 1,5°C te houden. Gaat niet lukken, zeiden diverse vertegenwoordigers van, vooral, milieuorganisaties en politici en onderzoek bevestigde dat idee. Nu schijnt weer een andere groep onderzoekers te hebben becijferd dat die 1,5°C-grens wel degelijk haalbaar is, als we straffe maatregelen nemen. Een ander onderzoek, waaraan, onder meer, onderzoekers van de universiteit van Antwerpen hebben meegedaan zou hebben uitgewezen dat ecosystemen op het ‘koolstofkantelpunt’ staan. We zouden van een periode waarbij kooldioxide vooral gunstig werkt (meststof) (kunnen) overgaan op een periode die wordt beheerst door temperatuurstijging. Wie biedt meer? Lees verder

Terugtrekken van artikelen beschadigt reputatie onderzoekers

MIT-onderzoeker Alessandro Bonatti over terugtrekking van artikelen

MIT-onderzoeker Alessandro Bonatti (afb: Alessandro Bonatti)

Biowetenschappers waarvan artikelen zijn teruggetrokken ondervinden daar aanzienlijke hinder van.  Ze worden met hun overig werk 10% minder vaak geciteerd dan in dit opzicht  ‘schone’ onderzoekers, zo becijferden medewerkers van het MIT in Cambridge (VS). Persoonlijk vind ik dat wel meevallen, want bij het terugtrekken van artikelen wordt toch vaak aan gesjoemel gedacht, al hoeft dat niet per se de reden van terugtrekking zijn. Ik waag hier de stelling te poneren dat iets soortgelijksook  speelt bij andere disciplines. Lees verder