Helpen celkernen mee aan het vormen van organen?

embryonaal weefsel zebravisje

Embryonaal weefsel van een zebravisje. Het bruine magneetbolletje wordt voor krachtmetingen gebruikt (afb: Otger Campàs et al.)

Onderzoekers rond Otger Campàs van de technische universiteit Dresden zouden hebben ontdekt dat celkernen een belangrijke rol spelen in het vormgeven van organen als ogen en hersens (van zebravisembryo’s). Eerder deze week kwamen collega’s van Campàs ook al met een verhaal over de drijvende kracht van vormgeving van dierlijke weefsels.
Lees verder

Hersens ‘herbedraden’ zich niet na schade of uitval

Hersenbedrading

Hersenbedrading (afb: univ. van Cambridge)

Anders dan tot nu toe aangenomen ‘herbedraden’ onze hersens zich niet als door wat voor een oorzaak dan ook functies uitvallen, stellen Tamar Makin van de universiteit van Cambridge (Eng) en John Krakauer van de Johns Hopkinsuniversiteit (VS) in een artikel in eLife. De hersens zouden in zulke gevallen bestaande maar nog niet (voldoende) aangesproken mogelijkheden benutten, stellen ze. Lees verder

Voor het eerst zou met succes een oog getransplanteerd zijn

Oogtransplantatie

De opgeknapte veteraan (l) met chirurg Rodriguez (afb: beeld uit filmpje Langoneziekenhuis)

Voor het eerst zou met succes een oog getransplanteerd te zijn. De transplantatie van het oog en een deel van het gezicht vond plaats op 27 mei jl. in een academisch ziekenhuis in New York en is inmiddels als geslaagd beschouwd, hoewel de patiënt daar nog (?) niks mee kan zien. De doorbloeding van het netvlies zou prima functioneren. Lees verder

Doelmannen zien de wereld anders dan veldspelers

Jan Jongbloed

Doelman Jan Jongbloed (hier in 1978) viste liever dan dat hij keepte (afb: WikiMedia Commons)

Een doelman of -vrouw in teamsporten heeft maar een rare bezigheid. Vrijwel iedereen op het veld mag zich fouten veroorloven, maar dat is de doelwachter (m/v) niet vergund. Nare baan, denk je dan, wie wil die nou, maar nu blijkt dat die keepers de wereld ook anders bekijken. Ze moeten in een secondedeel bepalen wat te doen om een doelpunt te voorkomen. Nu blijkt dat ze fundamenteel verschillen in de verwerking van hun zintuigelijke waarnemingen van veldspelers. Lees verder

Hersenimplantaat en -elektroden maakt (weer) spreken mogelijk

Na verlamming of ziektes kunnen mensen soms niet meer praten. Nu zijn onderzoekers er in geslaagd twee van die mensen weer hun ‘spraakvermogen’ (via de computer) terug te geven. Er zijn zelfs twee verschillende methodes zijn: een met een hersenimplantaat en een met een elktrode’muts’. Lees verder

We zien steeds sneller minder sterretjes

Zichtbaarheid nachthemel

De waarnemingen van Globe-at-Night-deelnemers als functie van de nachthelderheid (SB) in 2014. NELM is de met het naakte oog bepaalde grootte van de zwakste ster aan het firmament op enig waarnemingsmoment (afb: Kyba et. al.)

Op basis van 50 000 waarne-mingen kwamen onderzoekers onder aanvoering van Christopher Kyba  van het aardonderzoeks-centrum in Potsdam (D) tot de conclusie dat we steeds minder sterren zien: zo’n 10% per jaar. Dat heeft alles te maken met wat inmiddels ‘lichtvervuiling’ wordt genoemd. Je hoeft er maar een nachtopname van Europa van nu voor te zien en die te vergelijken met, zeg, eentje van 2000. Dan is The Globe at Night (De aarde ’s nachts) een handige zoekplek/-toep. Lees verder

Hersencellen regelen zelf hoe ze op signalen reageren

Aangeslagen neuron

Links een aangeslagen neuron van een gezond iemand, rechts van iemad die een te lage SLK-spiegel heeft (afb: H.Beck/univ. van Bonn)

Hersens zijn geen computers die wel of niet reageren (de 1-en en de 0-en). Het blijkt dat hersencellen zelf bepalen of en in welke mate ze op inkomende signalen reageren. Onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Bonn zijn er nu achter gekomen hoe ze dat doen. Lees verder

Menselijke hersencellen in rattenhersens zorgen voor opwinding

Kweekhersentjes

Kweekorgaantjes worden verkregen uit embryoale of pluripotente stamcellen (afb: Standforduniversiteit)

Het schijnt niet netjes te zijn om hersens van mensen grondig te bestuderen, dus dan gebruiken we maar proefdieren om menselijke hersencellen in werking te bestuderen. Ratten kun je naar believen doden om hun hersens onder de ‘loep’ te leggen. Nu blijkt dat de invoeging van menselijke hersencellen in rattenhersens die beesten tot opwinding kunnen aanzetten. Wat zegt dat over de functie van menselijke hersencellen? Lees verder

Muisjes blijken extra stamceltype in hersentjes te hebben

Zijventrikel

De zijventrikel  (afb: WikiMedia Commons)

Al vele tientallen jaren woedt er een wellesnietes-discussie over de vorming van nieuwe hersencellen. Voorlopig lijkt het standpunt dat in een klein deel van de mensenhersens toch nieuwe hersencellen worden aangemaakt op de meeste aanhang te kunnen rekenen. We hoeven het dus niet helemaal te doen met de hersencellen die we bij onze geboorte hebben gekregen. Bij muisjes is inmiddels een tweede type hersenstamcel gevonden. Die schijnen iets te maken te hebben met het behoud van de smaak/geur van de muisjes. Zou dat betekenen…?  Lees verder

Hoornvlies van varkenscollageen als alternatief voor hoornvlies donor

Varkenshoornvlies

Het hoornvlies gemaakt van collageeneiwitten van varkenshuid (afb: Nature)

Wie problemen met zijnhaar hoornvlies heeft kan blind worden. Een hoornvlies van een (dode) donor is dan een mogelijke oplossing, maar hoornvlies-donoren zijn schaars en de transplantatie is lastig.  Nu hebben onderzoekers uitgaande van collageeneiwitten uit de varkenshuid een implantaat ontwikkeld dat in (kleinschalige) klinische proeven bewezen zou hebben dat patiënten met hoornvliesproblemen weer zicht kregen, soms zelfs op het oude niveau. Lees verder