Verbranding uitgediende satellieten slecht voor ozonlaag

KNMI-Ozonlaag in oktober 2010

Het ‘ozongat’ is nog steeds aanwezig (1 oktober 2010) (afb: KNMI)

Er draaien steeds meer satellieten rond de aarde en dat is niet per se goed nieuws, want die duizenden satellieten raken steeds sneller ‘versleten’. Dan worden ze afgedankt en verbranden op weg naar beneden. Dat heeft gevolgen voor de aardatmosfeer. Zo raakt de ozonlaag aangetast, die aardbewoners beschermt tegen al te agressief uv-licht. Lees verder

Niet-dierlijk leer in de maak

Ananasleer

Het leermaakproces (afb: Taweechai Amornsakchai et. al/Sustainability)

Leer is geweldig materiaal, maar daar heb je wel dode dieren voor nodig. Al vaker is geprobeerd een groen en diervriendelijk alternatief voor leer te ontwikkelen, maar nu denken onderzoekersters van de Mahidoluniversiteit in Thailand dat alternatief gevonden te hebben: een combinatie van ananasvezels en natuurrubber. Lees verder

ChatGPT-4 slaagt voor de Turingproef

Turingproef

Turingproef: proefpersoon (poppetje) bepaalt of antwoord/tekst van een machine (computer) of mens (poppetje) komt (afb: WikiMedia Commons)

De Turingtest is een experiment  beschreven door Alan Turing beschreef de zogeheten Turingproef die machine-intelligentie en menselijke intelligentie met elkaar vergeleek. Als mensen niet meer wisten of iets van een machine of mens afkomstig was, dan had de machine de mens geëvenaard en was, zoals dat nu genoemd wordt, die machine geslaagd voor de Turingproef. Het verhaal gaat dat de vierde versie van ChatGPT dat kunstje heeft geflikt. Dat zou voor het eerst zijn, maar er zouden al veel eerder systemen voor die proef geslaagd zijn.. Lees verder

Rekenmodellen voor natuurbescherming negeren de factor mens

sojavelden

Er verdwijnt nogal wat tropisch regenwoud voor de verbouwing van soja

De mens is een dominante en destructieve diersoort. Toch blijkt dat onderzoekers die zich bezighouden met natuurbe-scherming rekenmodellen gebruiken waar de factor mens nauwelijks in voorkomt. Dat moet anders, vinden onderzoekersters van de universiteit van Michigan. Ze stellen voor als het om bedreigde soorten gaat realistischer modellen te gebruiken, waar de mens een factor van belang is. Lees verder

Jongeren in Duitsland minder begaan met milieu dan ouderen

TechnikRadarZich druk maken om milieu en klimaat is typisch iets voor jongeren. Ouderen houden zich vooral bezig met prozaïscher zaken zoals bestaanszekerheid en migratie. Dat blijkt niet helemaal te kloppen als de uitkomsten van de jaarlijkse TechnikRadar (sinds 2017) in Duitsland ook daarbuiten zouden gelden. Zo zijn jongeren minder bereid dan 64-plussers om te consuminderen voor een beter milieu. Lees verder

“Kooldioxide afvangen als klimaatoplossing is pure fantasie”

Rett Allain (Wired)

Rett Allain (afb: Wired)

Steeds weer komen wetenschappers maar vooral overheden en media met verhalen dat we CO2 uit de lucht kunnen halen en onder de grond kunnen stoppen. Dat lijkt een beetje op de oplossing die in de jaren ’80 Russische wetenschappers als oplossing voor alle milieuproblemen zagen: stop het maar onder de grond. Natuurkundige Rhett Allain van de universiteit van Zuidoost-Louisiana heeft eens op zijn mouw uitgerekend wat het aan energie kost om de overmaat aan kooldioxide uit de lucht te halen en de concentratie weer op voorindustrieel peil te brengen. Kijk/reken mee en huiver (ik=as heb het niet nagerekend). Lees verder

Een houten satelliet (is zo gek nog niet?)

Jan en alleman zijn bezig om duizenden raketten en satellieten de ruimte in te sturen, maar niemand schijnt zich druk te maken over de schadelijke gevolgen van al die opgepepte ruimteactiviteit voor milieu en klimaat. Dat blijkt niet helemaal waar te zijn want aan de universiteit van Kyoto zijn al sedert 2020 onderzoekers en ingenieurs bezig om een houten satellietje de ruimte in te sturen. Of daarmee de schade aan klimaat en milieu erg zal worden verminderd is een (mijn=as) grote vraag, maar is in ieder geval is het een opmerkelijk initiatief (of naïef?). Lees verder

Arrokoth schijnt ‘besuikerd’ te zijn

Arrokoth

Het planeetje Arrokoth bestaat uit twee delen: Ultima en Thule (afb: WikiMedia Commons)

Arrokoth is een transneptunus-planeetje in de Kuipergordel in de rand van het zonnestelsel dat er een beetje uitziet als een onafgemaakte sneeuwpomp met alleen een hoofd en een romp. Onderzoekers denken nu dat dat planeetje met een lengte van zo’n 36 km met een suikerlaagje is overtrokken, met, onder meer glucose (onze suikersuiker) en ribose. En meteen gaan de speculaties over het ontstaan van leven weer rond. Lees verder

Tijd is zwaartekrachtafhankelijk en zo kun je hoogteverschil bepalen

tijdmeting=hoogtemeting

Het hoogteverschil tussen Garching (MPQ) en Braunschweig (PBT) is 400 m (afb: PBT/MPQ/Physical Review Applied)

Albert Einstein had het al voorspeld: de tijd op een berg verloopt sneller dan in een dal. Onderzoekers in Duitsland hebben dat fenomeen nu eens op twee verschillende plaatsen (grofweg München en Braunschweig) gemeten, zo’n 457 km van elkaar, waarbij ze twee strontiumatoomklokken gebruikten. Aan de hand van het gemeten, minuscule tijdsverschil (1 s in eenmiljoen jaar) tussen de twee klokken, berekenden ze het hoogteverschil. De onderzoekers zaten er maar een paar decimeter naast. Lees verder

Wolharige neushoorn mede verdwenen door de (vroege) mens

Wolharige neushoorn

Wolharige neushoorn (afb: WikiMedia Commons)

Het zal niet. De mens is niet alleen de laatste pakweg anderhalve eeuw slecht voor de aarde en omgeving, maar veel eerder. Er gaan redelijk goed gedocumenteerde verhalen dat de Homo sapiens bij zijn verovering van de wereld overal waar hijzij kwam de grote dieren als eerste verdwenen (lees onder meer de Reis der mensheid van Johannes Krause en Thomas Trappe), dus dan verbaast het (me=as) niet dat wolharige neushoorn verhinderde toegang te krijgen tot gunstige leefgebieden toen de aarde opwarmde na de laatste ijstijd en zo een pittig steentje hebben bijgedragen aan de verdwijning van die soort. Lees verder