Het embryonale proces in wiskundige vorm gegoten

Muizenembryo

Muizenembryo. De chromosomen en celmembranen zijn zichtbaar gemaakt voor de microscoop met behulp van lichtgevende eiwitten (afb: PNAS)

Op de een of andere manieren ontwikkelen zich in een embryo op verschillende plaatsen ander cellen (en dus weefsels) in een sublieme vorm van zelforganisatie. David Brückner en Gašper Tkačik van het Instituut voor Wetenschap en Technologie Oostenrijk (ISTA) hebben nu een wiskundige aanpak ontwikkeld waarmee ze dit proces kunnen doorgronden en de optimale parameters ervan kunnen voorspellen. Lees verder

Onooglijke parasitair varentje heeft enorm DNA

Genoom Tmesipteris-oblanceolata

Het genoom van de Tmesipteris-oblanceolatavaren is voorlopig de grootste. Vooral planten blijken enorme genomen te hebben (rechts) (afb: Ilia Leitch et. al/Cell)

Een plant, in feite een parasiet die geen eigen wortels heeft en groeit op een boombast, schijnt het langste DNA te hebben (pdf-bestand) dat tot nu toe gevonden is. Uitgerekt zou dat molecuul maar liefst zo’n 106 m lang zijn (het DNA-molecuul van de mens uit, uitgerekt, zo’n 2 m lang). Er zijn meer planten die bijzonder grote DNA-moleculen hebben. Waarom dat zo is is voor de biologen en genetici onder ons nog steeds een groot vraagstuk. Lees verder

Nieuw antibioticum doodt het kwade resistente en behoudt het goede

Clostridioides difficile

Clostridioides difficile (afb: CDC)

Onderzoekers hebben een nieuw antibioticum ontwikkeld dat werkzaam is tegen ziekteverwekkende en resistente bacteriën, maar die de ‘goede beestjes’ ongemoeid zou laten. Bij proeven met muisjes zou dat zijn gebleken. Die waren besmet met Clostridioides difficile, een gevaarlijke ziekenhuisbacterie. Het middel, lolamicine, zou ook werkzaam zijn geweest bij 130 multiresistente bacteriën, maar die proeven werden gedaan in kweken die minder voorspellend zijn dan dierproeven. Lees verder

Hersencellen gaan energievretende elektronische servers vervangen (?)

Vier bioprocessoren

De vier bioprocessoren met als kern heuse hersencellen (afb: FinalSpark)

Het jonge Zwitserse bedrijf FinalSpark schijnt ingezet te hebben op bio. Al vaker is onderzoek gedaan naar DNA als reken- of opslagmateriaal, maar FinalSpark denkt dat hersencellen daar beter voor geschikt zijn. Dat zal nog niet zo eenvoudig zijn, want levende cellen moeten gevoed worden. Groot voordeel van een biocomputer is dat die vele malen minder energie verstookt dan de elektronische, maar hoe hij je die in leven? Lees verder

Wetenschappers roepen om een aangepast economisch beleid

Thomas Piketty (2014)

Thomas Piketty in Cambridge in 2014 (afb: WikiMedia Commons)

Ruim vijftig gerenommeerde wetenschappers riepen tijdens een drie dagen durende bijeenkomst in Berlijn op om het economisch beleid drastisch te wijzigen ten einde een dam op te werpen tegen het populisme en om te voorkomen dat de mensen zich van de overheid afkeren. Overheden moeten het verlies aan vertrouwen in liberale democratieën aanpakken met een actief industriebeleid, vermindering van de ongelijkheid en een beter beheerde mondialisering, vinden de in Berlijn verzamelde wetenschappers. Lees verder

Maria Ressa: “Zuckerberg en Musk zijn de grootste dictators”

Maria Ressa

Maria Ressa:… dictators… (afb: WikiMedia Commons)

De Filipijnse journaliste Maria Ressa, in 2021 winnaar van de Nobelprijs voor de vrede voor haar strijd voor de vrijheid van meningsuiting, noemde op een literair festival in Powys (Wales) de techbroers Mark Zuckerberg en Elon Musk de grootste dictators . Zelf heeft ze veel ervaring gehad met de hardvochtige en bloeddorstige gekozen dictator Rodrigo Duterte in eigen land. Die haalde het echter niet bij Zuckerberg en Musk, stelde Ressa. Lees verder

Helft aardoppervlak ‘overbelicht’ door kunstlicht

Lichtvervuiling Nederland 2006

Lichtvervuiling Nederland in 2006.  (afb: PBL)

De mens is goed in het verstoren van allerlei systemen. Zo blijkt uit recent onderzoek de helft van het aardoppervlak wordt verstoord door lichtvervuiling (‘overbelichting’ door kunstlicht). Die vorm van vervuiling heeft grote gevolgen voor ecosystemen. Lees verder

Met een kop koffie op navigeert het makkelijker (bij mieren)

Argentijnse mier (Linepithema Argentine)

De Argentijnse mier (afb: WikiMedia Commons)

Mieren die suiker kregen met een ‘scheut’ caffeïne als beloning wisten beter de plek te vinden waar ze de beloning kregen dan de mieren die geen cafeïne hadden gekregen maar alleen suiker.  Overigens bleken de koffiemieren niet harder te gaan lopen dan de zondermieren. Ze vonden gewoon een kortere route. De proeven werden gedaan met de Argentijnse mier, een soort die tegenwoordig over de hele wereld wordt aangetroffen en als schadelijk worden gezien.
Lees verder

De ki-verordening in de EU is door de ‘kerk’

Kunstmatige intelligentieNadat in maart het Europarlement er al mee instemde heeft nu ook de ministerraad zijn goedkeuring aan de ki-verordening gegeven. Dat betekent dat de 27 lidstaten binnen twee jaar die verordening in hun nationale wetgeving moeten opnemen. Niet iedereen is even laaiend enthousiast over de ki-verordening en het had maar een haartje gescheeld of die hele verordening was vroegtijdig in de prullenbak terechtgekomen. Lees verder

Zonder zes micro-RNA’s wordt foetus met Y-chromosoom een vrouwtje

Het Y-chromosoom

Het Y-chromosoom

Als bij muisembryo’s de aanmaak van zes kleine RNA-moleculen (microRNA’s) dan blijken vruchten met het mannelijke Y-chromosoom toch vrouwtjes te worden, zo konden onderzoekers rond Rafael Jiménez van de universiteit van Granada (Sp) constateren. Die microRNA’s blijken een belangrijke rol te spelen in de geslachtsbepaling van zoogdieren (in ieder geval van muisjes). Kennelijk maken niet alleen de geslachtschromosomen (de X– en Y-chromosoom) uit of een foetus mannelijk of vrouwelijk wordt. Lees verder