Doelmannen zien de wereld anders dan veldspelers

Jan Jongbloed

Doelman Jan Jongbloed (hier in 1978) viste liever dan dat hij keepte (afb: WikiMedia Commons)

Een doelman of -vrouw in teamsporten heeft maar een rare bezigheid. Vrijwel iedereen op het veld mag zich fouten veroorloven, maar dat is de doelwachter (m/v) niet vergund. Nare baan, denk je dan, wie wil die nou, maar nu blijkt dat die keepers de wereld ook anders bekijken. Ze moeten in een secondedeel bepalen wat te doen om een doelpunt te voorkomen. Nu blijkt dat ze fundamenteel verschillen in de verwerking van hun zintuigelijke waarnemingen van veldspelers. Lees verder

Nog niet ontdekte planten zijn hoogstwaarschijnlijk bedreigd

Onontdekte en bedreigde plantensoorten

Onontdekte plantensoorten blijken steeds vaker ook bedreigd te zijn (afb: uit rapport)

In augustus verscheen in het blad New Phytologist al een kort artikel waarin gesteld werd dat drie op de vier nog niet ontdekte planten hoogst-waarschijnlijk al bedreigd zijn in hun bestaan. Dat was (kennelijk) een resumé van het vijfde rapport van Britse Koninklijke Botanische Tuinen in Kew over de toestand van planten en schimmels in de wereld.
De Britse krant the Guardian pikt daaruit de opmerking dat er op zijn minst nog tweemiljoen schimmelsoorten op ontdekking wachten, waarmee schimmels op de ongewervelde dieren na grootste groep levende organismen op aarde vormen. Daar valt nog een hoop te ontdekken. Als oorzaken van die (dreigende?) noodtoestand worden verandering van landgebruik en de aardopwarming genoemd. Lees verder

Ozongat boven Zuidpool weer groter geworden

Gat in de ozonlaag (ESA)

Gat in de ozonlaag (afb: ESA)

Volgens de Europese ruimtevaartorganisatie ESA was het gat in de ozonlaag boven Antarctica midden september zo’n 26 miljioen km2 groot, een oppervlakte zo als drie keer Brazilië. Dat zou een van de grootste afmetingen van het ozongat zijn ooit gemeten. Lees verder

40% amfibieën met uitsterven bedreigd

Vuursalamander

Vuursalamander (afb: WikiMedia Commons)

In opdracht van de de organisatie voor natuur-bescherming IUCN hebben zo’n honderd onderzoek(st)ers de stand van zaken onderzocht van amfibieënsoorten. Die kwamen tot de conclusie dat zo’n 40% van de amfibieënsoorten bedreigd wordt met uitsterving. Achteruitgang en verstoring van hun biotopen is daar nog steeds de belangrijkste oorzaak van, maar de klimaatverandering speelt daarin een steeds grotere rol, volgens de wetenschappers. Vooral de salamanders worden zwaar getroffen. Daar zou een schimmelziekte in Europa en de VS mede de oorzaak van zijn. Lees verder

Conclusies ki inzichtelijk gemaakt (?)

Kunstmatige intelligentie wordt overal blijmoedig gebruikt, maar er zitten een hoop soms gevaarlijke en kwalijke haken en ogen aan die technologie. Zo verbruikt ki een immense hoeveelheid energie om zich zaken eigen te maken en is meestal volstrekt duister hoe een ki-systeem tot een bepaalde conclusie is gekomen. Nu stellen een aantal onderzoeksinstituten in Duitsland een manier ontwikkeld te hebben om te kunnen begrijpen hoe een ki-systeem tot een conclusie is gekomen. Lees verder

VS beboeten eigenaar ‘gepensioneerde’ satelliet

ruimtepuin

Het is druk rond de aarde (afb: WikiMedia Commons)

De Amerikaanse federale communicatie-commissie (FCC) heeft de eigenaar van de niet meer functionele satelliet Echostar-7, Dish Network een boete gegeven van 150 000 dollar (130 000 euro) voor het niet opruimen van deze ‘rommel’. Het zou voor het eerst zijn dat een dergelijke boete is uitgedeeld. Dish Network heeft gezegd zich te conformeren aan de beslissing. Lees verder

EU moet ki aan milieu- en klimaatgrenzen binden

kunstmatige intelligentieHet Europese parlement heeft in reactie op een verordeningsvoorstel van de Europese Commissie over kunstmatige intelligentie voorstellen gedaan om de milieu- en klimaateffecten die ki heeft te begrenzen. Volgens het Duitse Ökoinstitut zijn die voorstellen technisch en praktisch haalbaar. Om zowel de digitale als milieudoelen van de EU te halen, zouden die voorstellen van het EP volledig meegenomen moeten worden stelt het instituut in een rapport (pdf-bestand). Lees verder

Wegwerpluiers van SAP krijgen een nuttige (?) bestemming

Wegwerpluiers van SAP (?)

Met behulp van water en uv-licht valt het natriumpolyacrylaat van wegwerpluiers af te breken (afb: KIT)

Onderzoekers van het technologisch instituut in Karlsruhe (KIT) hebben een oplossing bedacht om wegwerpluiers van super-absorbens natriumpoly-acrylaat (SAP) een tweede ‘leven’ te geven door het in vochtige toestand te bestralen met ultraviolet-licht. Kennelijk is het niet mogelijk om uit afbraakproducten weer een superaborbens te maken, want de KIT-onderzoekers komen met verfkleurverdikkers en drukgevoelige lijmen als mogelijke  toepassingen voor de ontlede luiers. Lees verder

Club opgericht die economisch en sociaal onderzoek repliceert

Replicatieinstituut voor economie en sociale wetenschappenIn principe is wetenschap een eerlijk ‘spel’. Wetenschappers doen onderzoek waaraan ze conclusies verbinden en sommige andere onderzoekers proberen (vooral) spraakmakende onderzoeken over te doen om te kijken of het allemaal in orde is. Repliceren of reproduceren heet dat. Dat is niet echt populair, maar het blijkt dat nogal wat onderzoek die replicatie niet doorstaat. Nu hebben onderzoekers in de economie en sociale wetenschappen oktober vorig jaar een replicatieinstituut ingericht dat replicatie (en reproductie) serieus wil gaan aanpakken en schrijven daar in het blad Nature over. Lees verder

Zonwering ingebouwd in ramen

licht- en warmtewerend glas

Met wolfraamoxide heb je maar twee smaken, met water erbij ontstaat een hydraat waar je van warmte- en lichtdoorlaten (onder) tot warmte- en lichtwerend boven kan schakelen (is de gedachte (afb: Veronica Augustyn et. al/univ. van Noord-Carolina)

Laat ik (=as) nou denken dat ik daar allang over geschreven had, maar nee, dat was niet zo. Ik heb het over ramen die zonnewarmte blokkeren en toch doorzichtig blijven. Prima idee, lijkt me, want dat scheelt een hoop energie voor koelsystemen. Lees verder