Bestaat er een vijfde ‘oerkracht’?

Geplaatst op door
Beantwoorden
Fermilab

Het Fermilab (afb: Fermilab)

Tot nu toe gaat de wetenschap ervan uit dat er vier natuurkrachten zijn: de elektro-magnetische kracht, de sterke en zwakke kernkracht en de zwaartekracht en de zwaartekracht. De eerste drie worden verklaard (??;as) door het standaardmodel van deeltjesfysica. Al jaren zijn theoretisch natuurkundigen op zoek naar een model waar ook de zwaartekracht in past, de theorie van alles, maar dat wil maar niet vlotten. Nu lijkt het er op dat die unificatiepogingen nog lastiger zullen worden. Wellicht is en nog een vijfde fundamentele natuurkracht. Muonen bleken onverklaarbaar te waggelen (lijkt niet beschikbaar). Lees verder →

Er is een verband tussen antibioticaresistentie en luchtvervuiling

Geplaatst op door
Beantwoorden
Hong Chen

Hong Chen (afb: Zhejianguniversiteit)

Steeds meer bacteriën worden ongevoelig voor steeds  meer antibiotica en er dreigt een (nieuwe) gezondheidscrisis. Die toenemende antibioticaresistentie is mede het gevolg van overmatig gebruik van antibiotica, niet alleen bij mensen maar ook bij vee (nota bene als preventieve maatregel). Volgens recent onderzoek zou ook luchtvervuiling (met name fijnstof) een rol spelen bij de de resistentie van micro-organismen voor bacteriebestrijders. Lees verder →

Geplaatst op door
Beantwoorden
Didier Raoult (2021)

Didier Raoult (afb: WikiMedia Commons)

De Franse viroloog Didier Raoult maakte in 2020 in de coronatijd nogal naam met zijn bewering dat hydroxychloroquine in combinatie met antibioticum azithromicine een probaat middel was tegen het coronavirus. Malloot Trump geloofde het onmiddellijk en propageerde die, gebleken nutteloze, bestrijdingsmethode. Nu wordt zijn instituut waar Raoult tot augustus 2022 directeur was, het IHU, beschuldigt van malversaties met onderzoeksregels. Lees verder →

“Moderne scheikunde is rotzooi”

Geplaatst op door
Beantwoorden
Perfluorcubaan

Per- of octofluorcubaan, in 2022 molecuul van het jaar, behoort tot de PFAS-familie (afb: WikiMedia Commons)

Promovenda Hannah Flerlage en Chris Slootweg  Van ’t Hoffinstituut van de universiteit van Amsterdam betogen in Nature Reviews Chemistry dat scheikundigen verder moeten kijken dan reactiekolf en  zuurkast. Ze vinden dat hun vakgebied zal moeten vergroenen om het hoofd te bieden aan de milieurampen die dreigen of de aarde al teisteren; mede het gevolg van het werk van hun vakgenoten. Net als de rest van de mensheid moeten scheikundigen streven naar doelmatigheid, veiligheid en kringlopen, aldus het tweetal. Lees verder →

Faseovergang esters gebruikt voor opslag en afgifte warmte

Geplaatst op door
Beantwoorden
Faseovergang als temperatuurregelaar voor huisverwarming

Zo ziet de door de onderzoekers bedachte temperatuurregelaar met esters voor een woning er uit. Merkwaardig is het gebruik van zonnecellen, in plaats van zonnecollectoren, om water te verwarmen (afb: tu.no)

Al langer wordt geëxperimenteerd met faseovergangen van stoffen (vast naar vloeibaar e.o. of vloeibaar naar gas e.o.) voor het sturen van het binnenklimaat. Dat lijkt een simpele, weinig energie vergende manier van temperatuur-regeling anders dan de energie-vretende luchtbehandelingssystemen die nu veel gebruikt worden. Dat die faseover-gangssystemen geen algemene ingang hebben gevonden zou kunnen betekenen dat er nog wat open eindjes aan die aanpak zitten, maar onderzoekers in Noorwegen hebben met esters, een bepaald soort organische verbindingen, een hernieuwde (?) poging gedaan.
Lees verder →

Alle per- en polyfluoralkylstoffen (PFAS) de wereld uit? Niet waarschijnlijk

Geplaatst op door
Beantwoorden
Effecten van PFAS

Per- en polyfluorverbindingen worden in verband gebracht met vele aandoeningen, maar PFAS bestaat uit een grote verzameling stoffen die lang niet altijd gezondheids- en/of milieuschadelijk zijn (afb: ~WikiMedia Commons)

Afgelopen februari heeft het Europees ChemicaliënAgentschap (EChA) een voorstel gepubliceerd om een grote schoonmaak te maken met de stoffen die worden aangeduid met PFAS, ook wel, althans deels, voor-altijdmaterialen genoemd omdat ze nauwelijks afbreken. Het voorstel is opgesteld door milieuinstituten van Denemarken, Duitsland, Nederland, Noorwegen en Zweden.  Die fluorverbindingen – het zijn er zeker vele duizenden (want naar believen uit te breiden), waaronder PTFE (polytetrafluoretheen oftewel teflon) wel de bekendste is – hebben zich stevig die in de samenleving gevestigd.  Het probleem lijkt een beetje op dat van de cfk’s (chloorfluorlkoolwaterstoffen) die de ozonlaag aantastten en die inmiddels vrij effectief in de ban zijn gedaan. Hoe vervangbaar zijn ze? Lees verder →

“Sommige banen zijn ook echt nuttelozer dan andere banen”

Geplaatst op door
Beantwoorden
David_Graeber (2015)

David Graeber (in 2015):…flauwekulbanen… (afb: WikiMedia Commons)

Het mooie van de coronaperiode was de erkenning dat er ineens essentiële (en dus ook niet-essentiële) bedrijven bleken te zijn. De Amerikaanse antropoloog David Graeber zou die niet-essentiële bedrijven flauwkulbedrijven (‘bullshit firms’) hebben genoemd (schat ik=as zo). Nu zou Simon Walo van de universiteit van Zürich aannemelijk hebben gemaakt dat nogal wat mensen vinden dat hun werk nutteloos is. Vooral mensen in de financiële sector, de verkoop en leidinggevenden hebben dat idee. Volgens Walo blijft Graeber grotendeels overeind staan.

. Lees verder →

Werelduitputtingsdag 2023: 2 augustus

Geplaatst op door
Beantwoorden
Uitputtingsdag per land

De uitputtingsdag verschilt sterk per land. Rijke landen leven een groot deel van het jaar op krediet (afb: Global Footprint Network)

Al vele jaren souperen de mensen de natuurlijke hulpbronnen eerder op dan de natuur kan opbrengen. De laatste jaren was die uitputtingsdag elk jaar weer vroeger.  Het vorig jaar was de koek al op op 28 juli. Dit jaar passeren we ‘pas’ op 2 augustus die gevaarlijke kaap. Overigens hebben vele rijke landen die uitputtingsdag al veel eerder bereikt met als treurige kampioenen Qatar en Luxemburg. Die ‘winst’ blijkt overigens vooral te komen door de verbetering van de berekening van deze voor de mensheid droevige dag. De rest van het jaar leven op krediet, dat wil zeggen: we knijpen de aarde steeds verder uit. Lees verder →

Supercondensator gemaakt van cement, roet en water

Geplaatst op door
Beantwoorden

De betonnen supercondensator: twee platen gescheiden door een glasvezelmembraan (3) (afb: F-J Ulm et. al/PNAS)

Onderzoekers hebben een energieopslagsysteem ontwikkeld, een supercondensator noemen ze die, waarmee voor lange tijd energie in de  kan worden opgeslagen, met cement, roet en water. Die relatief goedkope systemen zouden de overmaat aan energie van windmolens en zonnepanelen tussentijds kunnen opslaan, denken ze. Dat is mooi maar cement heeft wel een grote koolstofvoetafdruk. Lees verder →

OceanGate-oprichter Söhnlein wil mensen naar Venus ‘verhuizen’

Geplaatst op door
Beantwoorden

OceanGate Expeditions

Elon Musk is niet de enige rijke halve gare die er op de wereld rondloopt. Guillermo Söhnlein, medeoprichter van OceanGate Expeditions, het bedrijf dat de duikboot Titan met man en muis zag vergaan. Net als Musk, die zijn kaarten gezet heeft op Mars, wil Söhnlein (Duits voor ‘zoontje’) mensen vervoeren naar een andere planeet in het zonnestelsel: de volstrekt onleefbare planeet Venus. Overigens pleitte ook Stephen Hawking voor emigratie naar andere planeten om te ontsnappen aan een door de mens onleefbaar geworden aarde. Die man werd toch algemeen als genie beschouwd, maar genie betekent natuurlijk niet meteen onfeilbaarheid. Lees verder →