Nog niet eerder ontdekte celsoort in hersens gevonden

signaaloverdracht hersens

De signaaloverdracht via synapsen van buurcellen in de hersens (afb: OIST)

Het lijkt er op dat in de hersens naast de hersencellen (neuronen) en gliacellen (een soort afweercellen) er nog een celtype in de hersens (van muisjes) aanwezig is. Dat ‘nieuwe’ celtype is een kruising tussen neuronen en stercellen (astrocyten, een vorm van gliacellen). De ontdekking zou wel eens betekenis kunnen hebben voor de kennis over de communicatie tussen hersencellen. Wellicht, roepen de wetenschappers (of hun voorlichters) dan heel blij, zou die kennis ook kunnen leiden tot nieuwe behandelingen voor hersenziektes. Lees verder

We weten maar heel weinig of niets van de meeste stoffen

Blootstelling

Het aantal stoffen dat in 57 OA-studies is gevonden waaraan mens en milieu worden blootgesteld (afb: Saer Samanipour et. al)

DuPont, tegenwoordig Chemour geheten, fabriceert al tientallen jaren fluorverbindingen in zijn fabriek in Dordrecht en niemand maalde daarom. Nu blijkt dat die fluorverbindingen (omgedoopt in PFAS), of in ieder geval een aantal, ook nare kantjes hebben. Glyfosaat is al jaren als succesvolle onkruidbestrijder gebruikt, maar hoe veilig is glyfosaat? Wat weten we eigenlijk van die duizenden stoffen waar we mee in aanraking komen of die we gebruiken? Bitter weinig en we weten ook niet waarmee mens en milieu in aanraking komen. Die, zogeheten, ongerichte analyse (OA) van stoffen waaraan mens en milieu worden blootgesteld kan en moet beter, stellen onderzoekers. Lees verder

Hoeveel spul heeft iemand nodig? Ongeveer zes ton per jaar

materiaalbehoefte per mens per jaar

De materiaalbehoefte per mens per jaar om de armoede te bannen. In westerse landen ligt die hoeveelheid op 70 ton per persoon per jaar (afb: Stefan Pauliuk et. al)

Zes ton per persoon per jaar om netjes en zonder honger te kunnen levenhebben onderzoekers uitgerekend. Dan gaat om kleren, eten, brandstof en wat mensen zoals nodig (denken te) hebben. Dat betekent dat als we iedere (menselijke) aardbewoner een goed en gezond leven zouden gunnen er miljarden tonnen grondstof nodig zijn om van de armoede af te komen. Dat zou zonder schade kunnen als de graaiers (het rijke deel van de wereld dat zo’n 70 ton verbruikt) zouden inschikken. Het zou voor het eerst zijn dat die noodzakelijke behoefte is berekend. Lees verder

Een ‘antivaccin’ ontwikkeld voor autoimmuunziektes (?)

multiple sclerose

Myeline rond de zenuwceluitlopers wordt in een autoimmuunreactie afgebroken

Het lijkt er op dat onderzoekers een methode hebben gevonden om een ‘antivaccin’ te ontwikkelen tegen autoimmuun-ziektes zoals multiple sclerose, reuma  of lupus door een suiker toe te voegen aan het door het eigen afweersysteem als ‘vijandig’ beschouwde eigen antigeen en dat ‘aan te bieden’ aan de lever. Bij muisjes werkte de aanpak. Lees verder

“We moeten meer fruit en groente in de stad telen”

Daktuinbouw

De Fraunhoferkas voor groente en fruit (afb: Fraunhofer IKTS)

Groente en fruit worden nu vaak over duizenden kilometers naar steden vervoerd, maar die zouden best in de stad zelf gekweekt kunnen worden, denken medewerkers van het Fraunhoferinstituut voor keramische technologie in Duitsland. Ze hebben een compact systeem (een soort vitrinekast) ontworpen om de tuinbouw (ik neem aan deels; as) naar de stad te verplaatsen waarmee groente en fruit kunnen worden geteeld: vitamine D van het dak, balkon of zelfs uit de kamer. Lees verder

“Auto’s zouden meer plaats moeten krijgen”

e-auto's

Auto’s, ook e-auto’s, nemen steeds meer ruimte in

Auto’s worden steeds groter en steeds zwaarder en dus energie- en ruimteverpillender, maar geen overheid die daar wat aan doet. In autoland Duitsland beveelt een onderzoeksinstituut (FGSV) zelfs aan de auto meer (parkeer)ruimte te geven. Dat is buigen voor de autofabrikanten zeggen tegenstanders, maar de FGSV stelt dat het om aanbevelingen gaat. Je zou natuurlijk ook kunnen stellen dat er grenzen aan deze verspillende machine moeten worden gesteld.
Lees verder

Aantal vlinders in VK het hoogst sedert 2019, maar…

Atalanta, admiraal- of nummervlinder

De atalanta – ook wel admiraal- of nummervlinder genoemd – is ook in Nederland en België vrij algemeen (afb: WikiMedia Commons)

Om niet voortdurend alleen kommer-en-kwelberichten te plaatsen meldt ik hier een vrolijker berichtje van onze overburen in het Verenigd Koninkrijk. Dit jaar zijn in dat land tussen 14 juli en 6 augustus 1,5 miljoen vlinders en (dag)motten geteld met de atalanta als meest waargenomen (248 077 keer) soort, het hoogste aantal sedert. Maar ook hier zit een adder onder het gras…
Lees verder

De aarde is ‘doodziek. Oorzaak is de mens

Gezondheid aarde 2023 volgens aardgrensmodel Rockström

De negen gezondheidsfactoren van de aarde volgens het Rockströmmodel (afb: Johan Rockström et. al/Science)

In een nieuw onderzoek naar de gezondheid van de aarde moesten de onderzoekers constateren dat zes van de negen gezondheids-aspecten van de aarde zijn overschreden: klimaatver-andering, biodiversiteit, verandering landgebruik (verlies aan natuur), stikstof- en fosforcycli, milieuvervuiling (kernafval, kunststofafval e.d.) en zoetwatervoorraden.
Alleen met de ozonvernietiging in de atmosfeer, luchtvervuiling en oceaanverzuring blijft de aarde nog net binnen de veilig geachte grenzen van dit door van dit door klimaatwetenschapper Johan Rockström bedachte houdbaarheidsmodel van de aarde, maar ook daar naderen bij twee de grenzen snel: verzuring oceanen en luchtvervuiling. Dat betekent dat de mens zijnhaar veilige manoeuvreerruimte op de meeste cruciale punten meer dan heeft verspeeld. Lees verder

Beïnvloedt spiereiwit irisine Alzheimer?

Irisine

Irisine is een eiwit in spieren dat, onder meer, zorgt voor energievoorziening, maar in de hersens kennelijk ook voor de afbraak van beta-amyloîdeplaques en tauknopen (afb: frontiersin.org)

Proeven met kweken van hersencellen met beta-amyloïdeplaques en tauknopen, kenmerken voor de ziekte van Alzheimer, lijken er op te wijzen dat het spiereiwit irisine die plaques en knopen vermindert. Lees verder

Hergebruik lithium wezenlijk voor groene overgang

Opwerking lithium uit afgedankte batterijen

Zo stellen de onderzoekers de voordelen van hun opwerkingsmethode van lithium uit batterijen boven bestaande methoden voor (afb: Yu-Guo Guo et. al/Angewandte Chemie)

Lithiumbatterijen krijgen een belangrijke rol in de overgang naar een duurzame(re) samenleving, maar dan is opwerking en hergebruik van het ‘witte goud’ onontkoombaar. Nu al wordt er gevochten om de lithiumbronnen (bestaande en nieuwe), maar winning is alles behalve duurzaam. Opwerking en hergebruik zou echter lastig zijn. Chinese onderzoekers denken een oplossing gevonden hebben. Lees verder