Een 2500 jaar oud grammaticaal probleem in Sanskriet is opgelost

Taalmachine van Pāṇini is met Rajpopats ontdekking ‘vervolmaakt’ (afb: univ. van Cambridge)

Althans, daar lijkt het op. Rishi Rajpopat, een promovendus uit India aan de universiteit van Cambridge, lijkt het grammaticale probleem in het Sanskriet te hebben opgelost. Met zijn ontdekking kan ook de computer overweg met de ’taalmachine’ van Pāṇini, die zo’n 2500 jaar oud is. Het Sanskriet is al lang een dode taal maar wordt nog steeds gebruikt in onder meer het hindoeïsme en andere godsdiensten. Lees verder

In 2030 zal 30% van de wereld beschermd natuurgebied worden

Bedreigingen biodiversiteit oceanen

De ‘lijst’ van vijftien aandachtsgebieden met betrekking tot (bescherming van) de biodiversiteit in de oceanen (afb: Nature)

De kogel is door de kerk: in 2030 zal 30% van de wereld (van land en oceanen en zeeën) beschermd natuurgebied moeten worden en ook in de rest zal er alles aan gedaan moeten worden om de biodiversiteit te handhaven, zo is op de COP15 over biodiversiteit in Montréal besloten. Ook zullen landen die daardoor schade ondervinden geldelijk gecompenseerd worden. in het totaal tot 2030 zo’n 200 miljard dollar (iets minder in euro’s). Lees verder

Kinderen ‘boren’ zonder te baren (?)

Kinderfabriek

Wordt de Mooie Nieuwe Wereld toch nog werkelijkheid (?) (afb: EctoLife)

Het zit er aan te komen. Je hoeft geen grote profeet te zijn om te bedenken dat de geboorte van een kind op een dag een ‘industrieel proces’ wordt. Nu schijnt er een bedrijf in, nota bene, Duitsland te zijn opgericht, EctoLife, dat zich wil werpen op het ‘machinaal’ uitbroeden van de (menselijke) vrucht. Op de een of andere manier schijnt daar ook weer kunstmatige intelligentie bij nodig te zijn. Je kunt je dan natuurlijk afvragen wat het nut dan nog  is van het voortbestaan van de soort Mens. Lees verder

Chaos geeft de kwantumwereld ‘warmte’

Kwantumthermometer

De truc (?) om met een kwantumthermometer (rood) de temperatuur in een kwantumssysteem te bepalen (afb: TU Wenen)

De kwantumwereld is (ons) zo vreemd dat het lijkt over er, ten  minste, twee verschillende werelden bestaan: de echte, direct waarneembare en de kwantumwereld. Toch moeten die elkaar ergens ontmoeten. Hoe kunnen de thermodynamicawetten (of ik zou eigenlijk regels moeten zeggen) ontstaan uit de kwantumregels? Nu zouden onderzoeksters hebben uitgevogeld dat alleen waar chaos heerst de thermodynamicaregels voortkomen uit de kwantumregels. Lees verder

Goedkope en ‘groene’ kwantumstippen van synthetische eiwitten

Kwantumstippen

De CdS-kwantumstippen ‘gezien’ door een elektronenmikroskoop (Afb: Princetonuniversiteit)

Kwantumstippen zijn halfgeleider-kristallen in nanoafmetingen die optisch en elektronisch kunnen worden toegepast zoals lichtdiodes (leds) en zonnecellen. Het kost nogal wat energie om ze te maken en daarbij zijn ook giftige en dure oplosmiddelen nodig. Nu hebben onderzoeksters van de Princetonuniversiteit in de VS een proces ontwikkeld waarbij schoon water als oplosmiddel wordt gebruikt en waarbij synthetische eiwitten worden gebruikt om bij kamertemperatuur nanostippen te vervaardigen: ‘groen’ en goedkoop, stellen de onderzoeksters, maar die kwantumstippen bestaan uit cadmiumsulfide. Cadmium is nogal giftig. Lees verder

Lichtcomputer sneller en zuiniger dan elektronencollega. Zou het?

logische lichtpoorten

Zo werken logische lichtpoorten (groen) (afb: univ van Aalto/Yi Zhang et.al.)

Al jaren worden lichtcomputers als zuiniger en sneller aangekondigd dan de aloude elektronische tegenhanger, maar voorlopig zie je dat hooguit wat stukjes in het netwerk ‘verlicht’ worden. Nu weer een verhaal van het toch niet misselijke blad New Scientist over de grote voordelen van de lichtcomputer boven het elektronische rekentuig. Net zoals de kwantumcomputer lijkt de lichtcomputer een eeuwige belofte te blijven of is dit het begin van een mooie loopbaan?. Lees verder

Hoe gevaarlijk, onvoorspelbaar of nuttig zijn zelflerende systemen?

Code van ChatGTP

Deal van het examenantwoord van ChatGPT (afb: schermafdruk van github.com)

Je hoeft geen expert te zijn op welk terrein dan ook om te voorspellen dat kunstmatige intelligentie op een dag het veel beter zal doen dan de mens. En dan? We hoeven dan niet meer naar school, maar hoe houden we die systemen in de greep? Het nieuwste ki-product is ChatGPT van OpenAI dat bedoeld was om het menselijke bewustzijn na te bootsen/te repliceren, maar uiteindelijk allerlei opmerkelijke en verwerpelijke zaken voor elkaar krijgt zoals programmeren.
Lees verder

“Natuurkundewetten bestaan niet”

Sankar Das Sarma (afb: univ.van Maryland)

Sommige mensen zouden het een woordenstrijd noemen, een strijd over de betekenis van woorden.  Andere mensen zullen zich afvragen wat de zin van zo’n opmerking is. Zolang je met die (niet)wetten dingen kunt voorspellen zijn ze toch gewoon nuttig? De theoretisch natuurkundige Sankar Das Sarma krijgt in the Guardian ruimte om zijn visie uit te leggen en ik houd van mensen die de boel af en toe eens flink opschudden. Lees verder