Magneetveld rond planeet van YZ Ceti ontdekt

Aardmagneetveld

Het aardmagneetveld vervormt door de kracht van de zonnewinden (afb: WikiMedia Commons)

YZ Ceti b is een planeet op zo’n twaalf lichtjaren van de zon/aarde verwijderd zou mogelijk een beschermend magneetveld hebben. Zo’n beschermend magneetveld en het hebben van een atmosfeer op een planeet zijn cruciale voorwaarden voor het bestaan van leven op een planeet. Lees verder

Duizenden genvarianten beïnvloeden hersenstructuur en daarmee intelligentie

Hersens

De verschillende delen van de hersenschors. Frontale kwab wordt ook voorhoofdskwab genoemd (afb: WikiMedia Commons)

Intelligentie is behoorlijk erfelijk bepaald. Verschillend onderzoek heeft aangetoond dat duizenden allelen (genvariaties) met kleine effecten bijdragen aan de verschillen in intelligentie. Polygene scores (PGS), die deze effecten combineren tot één genetische, samenvattende maat, worden steeds vaker gebruikt om polygene effecten in onafhankelijke steekproeven te onderzoeken.
Terwijl de PGS een aanzienlijke deel van de variantie in intelligentie verklaart, is het nog grotendeels onbekend hoe de hersenstructuur en -functie deze relatie beïnvloeden. Mensen met een hogere PGS voor opleidingsniveau en intelligentie blijken ook hogere scores te hebben op cognitieve tests en een groter hersenoppervlak en dichtere vezelconnectiviteit. Zowel het aantal verbindingen tussen hersencellen als het oppervlak van hersengebieden bleken de relatie tussen PGS en cognitieve prestaties positief te beïnvloeden, zo constateerden de onderzoeksters rond Dorothea Metzen van de Ruhruniversiteit in Bochum. Lees verder

Programmatuur kan duurzaamheid apparaten bekorten

Programmatuurveroudering

De programmatuur van producten zou niet de beperkende factor moeten zijn voor hun gebruiksduur (afb: Fraunhoferinstituut)

Steeds vaker hebben apparaten en gebruiksvoorwerpen een elektronische component en daarmee meestal ook programmatuur om die elektronica te laten functioneren. De mens maakt zich steeds afhankelijker van zogenaamd ‘slimme’ oplossingen, maar daarmee ook van de programmatuur die die dingen ‘slim’ maken. Die bepaalt dan mede de duurzaamheid, in de betekenis van gebruiksduur, van machines en apparaten. Onderzoekers in Duitsland waarschuwen ervoor daar bij het ontwerp al degelijk rekening mee te houden. De overheid zou ervoor moeten zorgen dat de programmatuur niet de beperkende factor wordt/is in de levensduur van producten, vinden ze.
Lees verder

Planten praten als ze het benauwd krijgen

Pratende planten

De geluiden zijn specifiek voor het ondervonden probleem: dorst en snijden (bij tomaat en tabaksplant) (afb: Hadany et. al)

Waarom ook niet? Planten veranderen van kleur en vorm als ze het lastig hebben en sturen signaalstoffen uit. Waarom zouden ze dan niet ‘praten’? Het is niet echt praten. Ze gebruiken voor de mens onhoorbare hoge geluidsfrequenties (ultrageluid; 40 tot 80 kHz) en omgezet in voor de mens hoorbare frequenties lijkt het meer op zachtjes knetteren. Misschien kunnen tuinders en boeren er hun voordeel mee doen, want met behulp van kunstmatige intelligentie konden de onderzoekers de verschillende geluiden ook thuisbrengen: ik heb dorst of ‘au’ ze snijden in een stengel. Lees verder

Anti-beta-amyloïdemiddelen voor Alzheimer zouden hersenschade veroorzaken

Alzheimerhersens

Door de ziekte van Alzheimer vallen er gaten in de hersens en krimpen die door celsterfte (afb: WikiMedia Commons)

Lecanemab is in de VS toegelaten als middel tegen Alzheimer, maar een echt geneesmiddel is het niet. Het remt de voortgang van de ziekte wat af en tijdens de klinische proeven zijn doden gevallen. Toch werd het middel door Alzheimeronderzoekers en -artsen met gejuich ontvangen, want waar niets is is iets al een hele vooruitgang. Nu blijkt dat het middel (een monoklonaal antilichaam) op den duur ook tot hersenschade kan leiden door atrofie (‘ondervoeding’).
Lees verder

Dwarslaesie te repareren (bij ratten)(?)

Herstel zenuwbeschading rat (?)

Het herstel van de zenuwbeschadiging aan de voorpoot van de rat schijnt maar tijdelijk te werken (afb: Amy Rochford et. al)

Al vele tientallen jaren zijn onderzoekers op zoek naar een methode om een breuk van de zenuwbanen in het centrale zenuwstelsel te repareren, maar ondanks allerlei hoopvolle onderzoeksresultaten schijnt dat nog steeds niet (goed) gelukt te zijn. Beschadiging van het centrale zenuwstelsel kan door een dwarslaesie leiden tot verlamming. Onderzoekers zouden nu met een combinatie van stamcellen en zachte elektroden bij ratten goede resultaten hebben behaald. Lees verder

De opkomst van biologische zonnecellen (?)

Marc Nowaczyk

Marc Nowaczyk (afb: univ. Rostock)

Het zou onderzoekers in Duitsland en Engeland voor het eerst gelukt zijn om met bepaalde stoffen elektronen te ‘oogsten’ die een plant niet gebruikt voor zijn energiehuishouding. Ze denken daarmee een (begin van een) biologisch alternatief voor zonnecellen te hebben. De vinding zou ook de ideeën over de fotosynthese ondersteboven gooien, denken ze. Lees verder

‘Biostoffen’ op planetoïde Ryugu gevonden

Ryugu

Ryugu (afb: ESA)

Ryugu is een planeetje dat ergens tussen de aarde en Mars rond de zon cirkelt en een kleine kilometer in diameter meet. De Japanse sonde Hayabusa-2 heeft het planeetje ‘ bezocht’ en een paar gram mee terug naar de aarde gevonden, waar die eind 2020 Ryugu-aarde mee terugnam naar de aarde. In die aarde zijn nu twee moleculen gevonden die belangrijk zijn in het leven op aarde:  uracil  en nicotinezuur (oftewel vitamine B3, vitamine PP of niacine genoemd). Lees verder

De mens verspreidt virussen (opinie)

Coronavirus

Het coronavirus (afb: WikiMedia Commons)

Al tijden maken vooral Amerikaanse onderzoekers zich druk over de herkomst van dat vermaledijde coronavirus. Vaak wordt de beschuldigende vinger uitgestoken naar Chinese onderzoekers in Wuhan die het virus zouden hebben laten ontsnappen en dat zou zijn verspreid door vleermuizen of wasberen (zoals de jongste stand van de wetenschap is; volgens de Volkskrant was het een wasbeerhond). Dat zal allemaal best, al kan de ontsnapping uit een lab in Wuhan niet verder worden onderzocht doordat de Chinese overheid dwarsligt, maar is het belangrijk of, beter gezegd: Wat schiet je op met die kennis? Lees verder

Zuurstofionbatterij dé oplossing (?) Nouhou…

Zuurstofionbatterij

De zuurstofionbatterij (l) vergeleken met de lithiumionbatterij (afb: Alexander Schmidt et. al)

Het lijkt er op dat onderzoekers van de TU Wenen dé oplossing hebben gevonden voor het opslaan van elektrische energie: de zuurstofionbatterij. Die zou haast niet ‘dood’ te krijgen zijn, geen weinig voorkomende stoffen gebruiken en niet in brand kunnen vliegen zoals lithiumionbatterijen nog al eens doen. Tikje vervelend is dat ze het alleen doen bij hogere temperaturen, maar dat zou bij grootschalige energieopslag geen probleem zijn. Lees verder