Hoe komt het toch dat ook deskundigen blind blijven voor een oplossing die vlak voor hun neus ligt, vroeg de Engelse psycholoog Gordon Rugg zich af en schreef er samen met journalist en schrijver Joseph d’Agnese een boek over, “De blinde vlek” (Blind spot). Mensen, ook deskundigen niet, zijn niet goed in redeneren. Ze maken fouten. Een zelfs als ze goed redeneren is het nog de vraag of ze de juiste vragen stellen. Rugg ontwierp, samen met anderen, vier gereedschapskisten met methoden om die fouten op te sporen: kist 1 in de gegevensverzameling, kist 2 in de presentatie van de informatie, kist 3 het opsporen van fouten in de redeneringen en kist 4 om fouten, zo veel mogelijk, te voorkomen. De zoekverbeelder (search visualizer) is een product van dat project en met dat simpele middel schijnt Rugg al tot aardige conclusies te zijn gekomen door teksten door te vlooien over, om maar wat te noemen, geslachtsafhankelijk taalgebruik bij Shakespeare.
Zijn gereedschapskisten toetste hij aan een intrigerende noot die al meer dan 100 jaar niet te kraken bleek: een boek dat in een onbekend letterschrift is geschreven en dat in handen kwam (?) van de Poolse revolutionair en antiquair Wilfrid Voynich en die in 1912 met het naar hem genoemde mysterieuze manuscript op de proppen kwam. Het zou een, naar datering van het perkament waarop het geschreven is, vijftiende-eeuws boek zijn. Talrijke ook beroemde codedeskundigen zoals de Amerikaans-Russische cryptograaf Wolf/William Friedman beten hun tanden stuk op het manuscript. Was het een taal, was het code of gewoon flauwe kul? Niemand heeft tot nu toe een antwoord op die vragen kunnen geven. Met zijn gereedschapskisten had Rugg al na een paar weken door, meldt hij trots, dat wat op een complexe constructie leek, simpelweg te doen was met een stuk papier, een pen en een pennenmesje (zie plaatje). De conclusie ligt dan voor de hand dat het boek tijdvretende kul is, misschien wel van de hand van Vojnitsj zelf. Wie zal het zeggen.

Met ‘search visualizer’ zijn simpel complexe patronen te herkennen in het Voynichmanuscript

Leuk, maar niet echt de oplossing van een wereldprobleem. Kan hij ook ‘aardser’ zaken te lijf met zijn gereedschapskisten? Hij heeft er een heel boek over geschreven, dus er moet meer zijn dan het Vojnitsmanuscript, maar hij noemt vast al als aankeilertje de herbeoordeling die Sue Gerrard schreef over de manier waarop deskundigen kijken naar autisme. Ik ben benieuwd hoe de rest van Ruggs gereedschapskisten er uit zal zien. Toch niet een tweede (?) Voynichmanuscript?

Bron: Alpha Galileo