Bestrijden plaques én tau-knopen de oplossing voor Alzheimer?

Alzheimeronderzoeker Nikolai Petrovski

Nikolai Petrovski (afb: Flindersuniversiteit)

Bij het zoeken naar geneesmiddelen voor Alzheimerdementie worden de beta-amyloïdeplaques vaak als doelwit genomen, maar de resultaten van die aanpak zijn niet om over naar huis te schrijven. Nu hebben onderzoekers van, onder meer, de universiteit van de Australische Flindersuniversiteit een methode ontwikkeld om ook de voor Alzheimer typische tau-knopen aan te vatten. Bij proeven met muisjes zou die opzet beloftevol zijn geweest. Onderzoekers denken aan klinische proeven met deze aanpak in de komende jaren om veiligheid en doelmatigheid te testen. Lees verder

Alzheimer gevolg slecht functionerende lysosomen?

Lysosoom

In de lysosomen worden eiwitten afgebroken voor hergebruik (afb: biologielessen.nl)

Onderzoek op het gebied van de ziekte van Alzheimer spitst zich vooral toe op de vorming van twee disfunctionele eiwitgroepen: beta-amyloïde en tau-eiwitten. Dat lijkt een dooplopende weg. Nu hebben onderzoekers van de universiteit van Californië in Riverside onder aanvoering van Ryan Julian een ander idee. Zij denken dat, mogelijk, slecht fuctionerende lysosomen (de afvalverwerkers van de cellen) het probleem zijn. Lees verder

Bloed/hersenbarrière lek bij Alzheimer

Het opbouwen van een bloed/hersenbarrièremodel

Het opbouwen van een bloed/hersenbarrièremodel. bEC staat voor (bloed)endotheelcellen), AD-cellen zijn Alzheimercellen (afb: MIT)

De voor de ziekte van Alzheimer kenmerkende beta-amyloïde-plaques in de hersens verstoren hersenfuncties en veroorzaken de dood van hersencellen. Die eiwitklonteringen zouden echter ook verantwoordelijk zijn voor het lek raken van de bloed/hersenbarrière waardoor normaaluit de hersens geweerde stoffen het effect van de ziekte kunnen verergeren. Onderzoekers van, onder meer, het MIT in Cambridge (VS) kregen dat vermoeden bevestigd op basis van onderzoek aan een model voor die barrière. Lees verder

Bij (mannelijke) muisjes remmen antibiotica de ziekte van Alzheimer

Plaques en darmflora

Plaques (groen) in de hersens van onbehandelde en behandelde muisjes (rechts) (afb: univ. van Chicago)

Een langdurige antibioticakuur heeft bij mannelijke muisjes met Alzheimer de ontstekingen in de hersens verminderd en de vorming van eiwitklonteringen vertraagd. Vreemd genoeg gebeurde dat bij de vrouwtjes niet.
Lees verder

Het lijkt op Alzheimer maar is het niet: LATE

Misvormd TDP-43 bron van aparte vorm van dementie

De structuur van het eiwit TDP-43 (afb: WikiMedia Commons)

Vaak worden de ziekte van Alzheimer over een kam geschoren, maar hoewel Alzheimer de meest voorkomende vorm van dementie is is dementie niet identiek met Alzheimer. En ook Alzheimer blijkt niet altijd Alzheimer te zijn zoals onderzoekers van, onder meer, het medisch centrum van de Rush-universiteit in Chicago ontdekten. Lees verder

Mondbacterie mogelijk verantwoordelijk voor Alzheimer

Ontstoken tandvlees oorzaak Alzheimer?

Een opname van (ingekleurd) hersenweefsel van een Alzheimerpatiënt. Groen is een beta-amyloïdeklontering, de bacteriële gingipaines zijn rood (afb: Stephen Dominy)

Het is dat het verhaal van het respectabele blad Science komt anders zou je denken dat je de wetenschaps-rubriek van een of ander onbetrouwbaar nieuwsmedium leest: mondbacterie zou het risico op dementie kunnen vergroten. Ook hier moeten de onderzoekers erkennen dat ze niet weten of die bacterie en slecht tandvlees de oorzaak vormen of het gevolg zijn van de ziekte. Wel zijn de ziekteverwekkende bacteriën in de hersens van (overleden) Alzheimerpatiënten gevonden. Bij proeven met muisjes leken die ‘hersenbacterieën’ veranderingen in de hersens te veroorzaken die typisch zijn voor die ziekte. Lees verder

Is lekke bloed/hersenbarrière een oorzaak voor dementie?

Lekke bloedvaatjes in de hersens

Kondigen lekke bloedvaatjes in de hersens Alzheimer aan? (afb: Arthur Toga)

Een niet goed functionerende bloed/hersenbarrière zou wijzen of misschien wel leiden tot dementie. Die ‘lekke’ barrière zou eerder te constateren zijn dan de eiwitklonteringen (beta-amyloïdeplaques) en wellicht biedt dat mogelijkheden de ziekte in een vroeg stadium tegen te gaan. Lees verder

Is Alzheimer besmettelijk? Niet echt

Tau- en beta-amyloïdedeposities in de hersens

Tau-knopen (bruin) en beta-amyloïdeplaques (rood)

Alzheimer is niet besmettelijk, zeg ik maar meteen (voordat je allerlei verkeerde smetvrezen krijgt).  Het schijnt echter wel zo te zijn dat als mensen Alzheimereiwitten van patiënten in hun hersens zouden krijgen, bijvoorbeeld door een vervuilde groeihormoon of een hersenvliestransplantatie, dat wel degelijk gevolgen kan hebben. Bij gezonde muisjes bleken verkeerd gevouwen amyloïde-eiwitten in hun hersentjes te leiden tot de vorming van de voor Alzheimer zo kenmerkende eiwitophopingen (plaques). Lees verder

‘Oorzaak’ van de ziekte van Alzheimer gevonden (?)

Alzheimer-hersens

Een opname van een door Alzheimer aangetast brein

Engelse en Zweedse onderzoekers denken de oorzaak van de ziekte van Alzheimer te hebben gevonden. Volgens Michele Vendruscolo van de universiteit van Cambridge zou dit de eerste keer zijn dat er systematisch is gezocht naar de ziekteveroorzakers. “Tot voor kort konden wetenschappers het niet eens worden wat de oorzaak is. Nu zijn kleine eiwitklompjes, zogeheten oligomeren, als pathogenen (ziekteverwekkers; as) geïdentificeerd. We hebben een strategie ontwikkeld die giftige deeltjes aan te pakken.” Lees verder

Het immuungeheugen van het brein kan ontsporen

Het immuungeheugen van microgliacellen

De epigenetische ’toestand’ van microgliacellen maakt of ze plaques opruimen of juist bevorderen

Hersencellen hebben een eigen afweersysteem met een eigen immuungeheugen. Als dat goed werk hebben we daar alleen voordeel van, maar dat geheugen kan ook verkeerd uitpakken, waardoor dat afweersysteem neurologische aandoeningen bevordert/kan bevorderen, een factor waar tot nu toe geen rekening mee is gehouden. Lees verder