Drie mogelijke modellen voor het vuren van neuronen, waarbij de richting van het inkomende signaal van belang is (afb: Nature)
Het lijkt er op dat de ideeën over het functioneren van hersencellen (neuronen) die al zo’n honderd jaar oud zijn, met name het vuren, niet kloppen. Met deze conclusie zou het wel eens zo kunnen zijn dat de gevolgtrekkingen uit duizenden neurowetenschappelijke onderzoeken op losse schroeven komen te staan. Lees verder
Vosmangoest, een van de vele mangoestsoorten (afb: WikiMedia Commons)
Af en toe denk je wel eens hoe komen onderzoekers er op om zoiets te gaan onderzoeken. Zat Suzana Herculano-Houzel van de Amerikaanse Vanderbildt-universiteit misschien met wat collega’s te uit Brazilië, Zuid-Afrika en Denemarken te delibereren over welk beest nu slimmer is, een hond of een kat, en zijn ze toen de hersencellen van wat vleesetende zoogdieren gaan tellen? Zoiets moet het geweest zijn. Hoe dan ook, honden blijken twee keer zoveel hersencellen te hebben als katten, maar zijn ze daarom ook veel slimmer? En mangoesten hebben eigenlijk te veel hersencellen voor zulke kleine beesten. Lees verder
‘Springende genen’ (LINE1) veroorzaken breuken in het DNA (hier met groen aangegeven) (afb: Salk)
Alle cellen in ons lichaam hebben hetzelfde DNA, leren we op school. De laatste tijd is steeds meer bewijs gekomen dat die regel niet helemaal opgaat. Nu blijkt dat er bij hersencellen nogal wat variëteit is in het DNA. Elke hersencel is een beetje anders, stellen onderzoekers van, onder meer, het Amerikaanse Salk-instituut. Maken die ‘springende genen’ ons uniek? Of misschien wel ziek? Lees verder
Boven het geheugenelement zonder zinkoixdelaagje en onder met (afb: UT)
Twente bij het MESA+-instituut voor nanotechnologie hebben ze een ‘gsegmenteerd’ ferroelektrisch geheugenelement ontwikkeld dat meer toestanden kan opslaan dan een 0 of een 1. Dat geheugenelement vertoont enige gelijkenis met de manier waarop hersencellen en hun verbindingen gegevens opslaan.
Lees verder
Een angstig muisje
Verloren herinneringen blijken wel degelijk nog steeds opgeslagen te zijn in de hersens. We kunnen alleen, door wat voor een oorzaak ook, het ‘deurtje’ niet meer open krijgen. Die herinneringen laten zich ook weer kunstmatig activeren, zo bleek onderzoekers van het Japanse RIKEN-instituut, bij muizen althans.
Het ventrale tegmentale gebied ligt midden in de hersens
Diepe hersenstimulering wordt gebruikt om sommige hersenaan-doeningen, zoals de ziekte van Parkinson en depressie, te behandelen, maar daartoe moeten er elektrodes in de hersens van de patiënt worden geïmplanteerd. Dat is riskant en de methode is geen gegarandeerd succes. Nu schijnen onderzoekers van een onderzoeksinstituut in Bethesda (VS) bedacht te hebben dat ook iets te doen val met magnetische nanodeeltjes die in de hersens worden gebracht. Die deeltjes worden van buitenaf bestuurd met behulp van magneetvelden. De onderzoekers denken dat de methode een niet-invasief alternatief zou kunnen zijn voor diepe hersenstimulering. De methode is beproefd bij muizen. Lees verder
Xanthohumol uit hop zou beschermen tegen oxidatieve stress en voorkomt eiwitafbraak (proteolyse). ROS zijn oxiderende stoffen. (afb: A&FC)
Een stof in hop, een bestanddeel van veel biersoorten, zou volgens Chinees onderzoek bescherming geven tegen hersenziektes als Parkinson en Alzheimer. Het zou gaan om de stof xanthohumol. Het zou al langer bekend zijn dat xanthohumol het lichaam beschermt tegen tumorvorming. Lees verder
Resonantie geeft de mogelijkheid tot communicatie tussen hersendelen (afb: univ. van Freiburg)
Het schijnt dat hersencellen over langere afstanden met elkaar communiceren via trillingen of, beter gezegd, resonantie. Dat concluderen Franse en Duitse wetenschappers op basis van computersimulaties. Lees verder
Er zijn verschillende manieren waardoor stoffen de cel binnen kunnen komen of verlaten. De cytose (E) is daar een van. 1 staat voor celbinnenste, 2 voor ruimte buiten de cel (afb: Wikicommons)
Meervoudig onverzadigde vetzuren (omega 3-vetzuren) zijn gezond, maar waarom was onbekend. Nu hebben Franse onderzoekers uitgezocht dat die vetzuren als ze eenmaal opgenomen zijn in de celmembranen de zogeheten endocytose en exocytose, het transport van moleculen door het celmembraan heen , makkelijker maken. Dat zou dan ook de oorzaak zijn dat omega 3-zuren vooral een positief effect hebben op de gezondheid van de hersens. Hersencellen communiceren via signaalstoffen (neurotransmitters) die in blaasjes (vesikels) worden vervoerd via het membraan van de hersencelverbindingen (de synapsen).
Al heel lang worstelen onderzoekers met de vraag waar slaap nu eigenlijk goed voor is. Het is geen kwestie van het rust geven van je vermoeide spieren en andere onderdelen, want dan zou je ook rustig op een stoel kunnen gaan zitten. Toch kunnen we niet zonder slaap. Vorig jaar ontdekten onderzoekers dat tijdens de slaap de hersens worden ontdaan van giftige stoffen, nu vond Wenbiao Gan van het Skirball-instituut voor biomoleculaire geneeskunde dat de slaap goed is voor het geheugen. Proeven bij muizen zouden hebben aangetoond dat slaap de groei van het aantal synapsverbindingen bevordert en daarmee herinneringen vastlegt (is het idee). Lees verder