Het ‘ozongat’ is nog steeds aanwezig (1 oktober 2010) (afb: KNMI)
Er draaien steeds meer satellieten rond de aarde en dat is niet per se goed nieuws, want die duizenden satellieten raken steeds sneller ‘versleten’. Dan worden ze afgedankt en verbranden op weg naar beneden. Dat heeft gevolgen voor de aardatmosfeer. Zo raakt de ozonlaag aangetast, die aardbewoners beschermt tegen al te agressief uv-licht. Lees verder
Gat in de ozonlaag (afb: ESA)
Het protocol van Montréal wordt gezien als een van de weinige wereldwijde afspraken die ook tot succes hebben geleid. De wereld schakelde over op de ozonveilige koelmiddelen zoals hfk’s (fluorkoolwaterstoffen) en de wereld leek van zijn gat in de ozonlaag verlost te zijn. Nu blijkt dat die koelmiddelen in de atmosferen kunnen reageren en fluoroform (CHF3, de fluorvariant van chloroform) kunnen vormen, een stof die 14 800 maal erger is als broeikasgas dan kooldioxide. Tja. Lees verder
Per- en polyfluorverbindingen worden in verband gebracht met vele aandoeningen, maar PFAS bestaat uit een grote verzameling stoffen die lang niet altijd gezondheids- en/of milieuschadelijk zijn (afb: ~WikiMedia Commons)
Afgelopen februari heeft het Europees ChemicaliënAgentschap (EChA) een voorstel gepubliceerd om een grote schoonmaak te maken met de stoffen die worden aangeduid met PFAS, ook wel, althans deels, voor-altijdmaterialen genoemd omdat ze nauwelijks afbreken. Het voorstel is opgesteld door milieuinstituten van Denemarken, Duitsland, Nederland, Noorwegen en Zweden. Die fluorverbindingen – het zijn er zeker vele duizenden (want naar believen uit te breiden), waaronder PTFE (polytetrafluoretheen oftewel teflon) wel de bekendste is – hebben zich stevig die in de samenleving gevestigd. Het probleem lijkt een beetje op dat van de cfk’s (chloorfluorlkoolwaterstoffen) die de ozonlaag aantastten en die inmiddels vrij effectief in de ban zijn gedaan. Hoe vervangbaar zijn ze? Lees verder
Bij alles wat ingenieurs voor ons bedacht hebben zitten altijd wel wat losse draden (waar ze dan weer een ‘oplossing’ voor bedenken, enzovoort). Koelen door samenpressen en uitzetten (adiabatische expansie) van een gas lijkt prima te werken, maar die koelvloeistoffen zijn vaak niet van die prettige verbindingen. zoals de problemen met chloorfluorkoolwaterstoffen (cfk’s) voor de ozonlaag aantoonde. Nu denken onderzoekers een ‘groen(er?)’ alternatief te hebben, zonder koelvloeistoffen. Lees verder
Het barocalorisch effect zorgt voor koeling als de druk van de plastische kristallen wordt gehsald (afb: imr)
Koeling kost veel energie. Wereldwijd zouden koelsystemen verantwoordelijk zijn voor een kwart tot een derde van de stroombehoefte. Cruciaal daarbij is het gebruik van koelvloeistoffen (HFK’s). Dat zijn echter heftige broeikasgassen. Een koelkast met vervormbare kristallen zou een alternatief denken Chinese onderzoekers. Truc is dat sommige stoffen onder druk afkoelen (het zogeheten barocalorisch effect). Lees verder
Gat in de ozonlaag (afb: Nature)
Britse en Nederlandse wetenschappers hebben in de atmosfeer vier nieuwe gassen ontdekt die de ozonlaag aantasten. Dat is opvallend, want de productie van dat soort gassen is al verboden sinds 2010. Toch zijn de gassen – drie zogenoemde gechloreerde fluorkoolwaterstoffen (cfk’s) en een hcfk – sinds die tijd pas in de atmosfeer terechtgekomen. De concentratie van twee van de vier gassen stijgt bovendien nog steeds. (H)cfk’s zijn verantwoordelijk voor het gat in de ozonlaag. Lees verder