Het vertoonde handenspel (afb. in Brain-artikel)

Psychopaten zouden allerlei vreselijke doen bij andere mensen omdat ze geen compassie hebben met hun medemens, omdat ze daar gewoon niet toe in staat zouden zijn, maar Gronings onderzoek maakt aannemelijk dat ze wel degelijk kunnen meevoelen. Alleen moeten ze daar de opdracht voor krijgen. De Groninger onderzoekers rond Christian Keysers maten met mri hersenactiviteiten van 18 psychopathische gevangenen bij het bekijken van filmpjes, waarop neutrale, liefkozende of pijnveroorzakende handen van twee mensen waren te zien. Normale mensen reageren daarop via een soort spiegelmechanisme, psychopaten niet. Vervolgens werd de psychopaten gevraagd om zich in te leven in het slachtoffer en zie: hun hersenen vertoonden activiteiten die stroken met die van niet-psychopaten. Psychopaten kennen dus wel degelijk meegevoel, maar het lijkt er op of dat in de ‘normale’ stand is uitgeschakeld, lijkt de conclusie te moeten zijn. Uit het onderzoek is niet gebleken of de psychopaten hun meegevoel bewust kunnen uitschakelen. Wel denken de onderzoekers dat het resultaat van het onderzoek gebruikt kan worden bij een therapie die er op gericht zal zijn het meegevoel automatisch in te schakelen zoals bij niet-psychopaten.
De onderzoekers geven in hun artikel in het tijdschrift Brain aan dat ze uit veiligheidsoverwegingen geen controlegroep niet-psychopathische gevangenen hebben meegenomen. Hoewel leeftijd en links-/rechtshandigheid overeenkwamen, bleek er tussen de controlegroep en de psychopaten een aanzienlijk verschil in opleiding en intelligentie. Zo ging de controlegroep (gemiddeld dertigers, net als de psychopaten) bijna 12 jaar naar school, terwijl de psychopaten iets meer dan 7 jaar school gingen, wat ook betekent dat de hoogst bereikte opleiding van de controlegroep hoger was dan die van de gevangenen. Ook het IQ van de controlegroep lag hoger. Ook vragen de onderzoekers zich af of ze, gezien de omvang van groep, wel algemene conclusies kunnen trekken, hoewel zelden eerder een zo grote groep psychopathische gevangenen is ‘doorgelicht’. De onderzoekers realiseren zich dat ze slechts een sub-groep van de psychopaten hebben bekeken. Dat betekent niet dat hun uitkomsten nietszeggend zijn, vinden ze. Die werpen wel degelijk een nieuw licht op dit thema.
Volgens schattingen heeft 1 op elke 100 mensen psychopathische aandoeningen. Psychopaten komen onevenredig vaak met justitie in aanraking. Volgens onderzoekingen is zo’n 20 tot 30% van de Amerikaanse gevangenisbevolking een psychopaat.

Bron: bild der wissenschaft.