Oceanen blijven een duistere plek in de wereld van de wetenschap, niet het minst doordat we die watermassa’s maar heel oppervlakkig (vrijwel letterlijk) hebben onderzocht of beter gezegd, hebben kunnen onderzoeken. In het jongste rapport van de IPCC wordt de stagnatie in de temperatuursstijging, ondanks de voortdurende stijging van het koolstofdioxidegehalte van de atmosfeer, in verband gebracht met de opnamecapaciteit van oceanen. Hoe dat zit is vrij onduidelijk, vooral ook, dus, omdat we van de oceanen zo weinig weten. Oceanen warmen op, zo veel is zeker. Ze verzuren als gevolg van de gegroeide kooldiooxideconcentratie in de atmosfeer en ze verstikken. Volgens een onderzoek van het de internationale oceaancommissie IPSO zullen de oceanen aan het eind van deze eeuw 1 tot 7% van hun zuurstof kwijt zijn. Dat klinkt niet bijzonder alarmerend, maar is dat wel (zie ook eerder bericht). Deze cascade aan chemische en, dientengevolge, biologische veranderingen zouden de koraalriffen voorgoed kunnen vernielen en ecosystemen ontwrichten met meer giftige algenbloei en kwallen. Het onderzoek is een herhaling van twee jaar terug.

Watermonsters uit de oceanen (foto: Scripps-instituut)

“De gezondheid van de oceanen gaat veel sneller achteruit dan we hadden gedacht”, zegt  Alex Rogers van de universiteit van Oxford en wetenschappelijk directeur van IPSO. Rogers heeft het over een ‘dodelijk trio’: aardopwarming, verzuring en zuurstofverarming. De verzuring tast het leven in zee aan. Zo verdwijnen  schelpen van zeeslakken. Volgens John Spicer van de universiteit van Plymouth is, in het lab althans, het verdwijnen van zuurstof een groter probleem dan verzuring. Dat zuurstof verdwijnt heeft te maken met de opwarming van het oceaanwater, maar komt ook door minder menging van de warme bovenlaag met de koudere lagen er onder, met verstikking van het zeeleven als gevolg, zo waarschuwen de auteurs van de studie. Nabij de kust kan dat zuurstofarme, diepe oceaanwater naar het oppervlak komen, met ernstige gevolgen voor het leven in de bovenste lagen. Volgens het rapport is daar het grote verlies aan zeeleven voor de Amerikaanse kust bij Californië in de laatste tien jaar aan toe te schrijven. “Voor 2000 kwamen die lage zuurstofconcentraties niet voor”, aldus het rapport. Ondertussen hebben studies aannemelijk gemaakt dat grote vissen die veel zuurstof nodig hebben zoals de marlijn, zullen verdwijnen uit zuurstofarme delen van de oceaan. Volgens Ralph Keeling het oceanografische Scripps-instituut in La Jolla, Californië, geven oceaanmodellen aan dat ze tussen de 1 en 7% zuurstof verliezen. “Dat is al eerder gebeurd bij massauitsterving en nu zien we dat weer gebeuren.” Volgens sommigen zijn de conclusies van het rapport overdreven. “Het is onzin dat het erger is dan twee jaar geleden”, zegt Callum Roberts van de universiteit van York. Hij erkent echter dat de dreiging van het dodelijke trio reëel is. “De oceaanwoestijnen worden groter. Dat zal gevolgen voor de visstand in de komende decennia als we de kooldiooxideuitstoot niet terugbrengen”, zegt Roberts.

Bron: New Scientist