Veel zeldzame aarden te winnen uit kolenas

Steenkoolwinning VS

De verschillende winplaatsen en soorten steenkool in de VS (afb: Bridget Scanlon et al./Coal Science & Technology)

Kolenas, de kalkachtige resten van verbrande steenkool, zou volgens onderzoeksters van de universiteit van Texas in Austin grote hoeveelheden zeldzame aarden bevatten. Zeldzame aarden staan heftig in de belangstelling als, onder meer, essentiële elementen voor digitale apparatuur. Lees verder

Mijnbouw in Afrika bedreigt mensapen

schadelijke effecten mijnbouw voor natuur en biodiversiteit

Winning van voor de klimaatverandering belangrijke elementen is slecht voor mensapen (afb: Jessica Junker et. al/Science)

Volgens onderzoek van, onder meer, het Duitse centrum voor biodiversit-eitsonderzoek iDiv zijn de nadelen van grondstofwinning tot op heden ernstig onderschat. Zo bedreigt de winning en zoektocht naar koper, lithium, zeldzame aarden – elementen die alle belangrijk zijn voor, ironische genoeg, de overgang naar een duurzamere toekomst – het voortbestaan van mensapen in Afrika. De strijd tegen klimaatverandering mag niet ten koste gaan van natuur en biodiversiteit, vinden de onderzoeksters. Lees verder

Wanorde zou goede zijn voor deugdelijke kwantumbits

Erbium

Een stukje erbium (afb: WikiMedia Commons)

Het idee was dat kwantumbits, die nogal gauw uit hun ‘doen’ zijn, met uiterste omzichtigheid en zorgvuldigheid omringd moeten worden, maar het tegendeel (b?)lijkt waar. Gooi een zooitje zeldzame aarden bij elkaar, maar er een kristal van en je zou heel degelijke kwabits krijgen. Lees verder

Franse senatoren hebben nogal wat rare stoffen in hun haren

Vergaderzaal Franse senaat

De halve cirkel waar de Franse senatoren vergaderen (afb: WikiMedia Commons)

Kwik, bestrijdings-middelen, weekmakers en ook zeldzame aarden, je kunt allerlei stoffen aantreffen in de haren van Franse senatoren (m/v). Zo’n 26 socialistische (??) senatoren hadden plukjes haar ter onderzoek meegegeven aan onderzoekers van toxSeek, dat haarmonsters zegt te kunnen analyseren op 49 metalen en 1800 organische stoffen. Lees verder

Hoe houden we winning zeldzame aarden ‘netjes’?

Zeldzame aarden

Oxides van de zeldzame aarden praseodymium, cerium, lanthaan, neodymium, samarium en gadolinium (afb: WikiMedia Commons)

Zeldzame aarden vormt een groep elementen die voor diverse toepassingen wezenlijk is, voor in elektronische toepassingen. Onze steeds stijgende honger naar dergelijke producten maakt winning onvermijdelijk, maar daarbij worden nogal onaangename stoffen gebruikt. Nu hebben Chinese onderzoekers, de grootste voorraden van die elementen komen in China voor, een alternatieve, minder vieze winningsmethode voorgesteld om die overgangsmetalen van hun ‘omgeving’ (klei) te scheiden: elektra (maar aan het eind zijn alle voorraden uitputbaar). Volgens geologe Anouk Borst van de KU Leuven een grote vooruitgang. Lees verder

“Oorlog om zeldzame aarden is al begonnen”

Grtondstofwinning

Grondstofwinning is allesbehalve groen te noemen (afb: schaeffler.nl)


Het lijkt nog steeds niet tot de botte koppen hier door te dringen dat de mens, en dan vooral de mens in de rijke landen, zijn leefgewoonten drastisch zal moeten veranderen. Het gaat niet alleen om het drastisch terugdringen van broeikasgassen, maar ook om het terugdringen van onze waanzinnige overconsumptie.. Die gaat niet alleen ten koste van de natuur en biodiversiteit, maar die is ook een behoorlijke aanslag op de grondstofvoorraden. In de jaren 70 werd een rapport van de Club van Rome (“Grenzen aan de groei”) uitgebracht over de eindigheid van grondstofvoorraden, maar daar heeft de rijke aardbewoner weinig van geleerd. De Franse journalist Guillaume Pitron schreef in 2018 La guerre des métaux rares (Oorlog om de zeldzame metalen), We putten de aarde niet alleen biologisch uit, maar ook wat betreft grondstoffen en vroeg of laat leidt dat tot oorlog.
Lees verder

Digitale apparaten verbruiken veel energie

Ecologische voetafdruk ITWe doen net alsof al dat digitale gedoe van ons geen energie kost, maar dat is natuurlijk flauwekul. Computers verbruiken energie en in datacentra staan dag in dag uit grote machines om al dat digitale verkeer mogelijk te maken en op te slaan.  Volgens de organisatie https://www.greenit.fr/2019/10/22/12982/“>GreenIT (pdf-document) produceren 34 miljard digitale apparaten over de hele wereld dit jaar naar schatting 1,4 miljard ton broeikasgasen, verstoken 6800 Terawattuur aan energie en verbruiken 7,8 miljoen m3 water en weegt bij elkaar zo’n 223 miljoen ton. “Dat is in massa gerekend het ekwivalent van 179 miljoen auto’s”, zegt Frédéric Bordage, oprichter van de Franse tak van GreenIT. Lees verder

Mobiel ‘verslindt’ zeldzame grondstoffen

Mobiele tefoon vreet metaalerts

iPhone 4S uit 2011: voor elk toestel moest 10 tot 15 kg metaalerts gedolven worden (afb: Apple)

Om een iPhone 4S te maken, een model uit 2011, moest zo’n 15 kg aan minerale ertsen gewonnen worden, zo blijkt uit een onderzoek van de universiteit van Plymouth. We praten dan over edelmetalen en metalen als ijzer en koper maar ook over zeldzame aarden. Lees verder

Ionische vloeistof haalt zeldzame aarden uit spaarlamp

SpaarlampScheikundigen van de KU Leuven ontwikkelden een nieuw methode om met behulp van een ionische vloeistof uit tl’s en spaarlampen de metalen europium en yttrium te isoleren. De metalen zijn meteen bruikbaar in nieuwe lampen. De ionische vloeistof heeft heel wat voordelen boven de klassieke oplosmiddelen. Alleen de beoogde metalen lossen er in op en is de ionische vloeistof zelf herbruikbaar. Lees verder

Ferrimagneet voor optische dataopslag ontwikkeld

Synthetische ferrimagneet

In een ferrimagneet (links) zijn evenveel spins naar boven als naar beneden gericht, maar de grootte is verschillend. Dat resulteert in magnetisatie. In de synthetische ‘ferrimagneet’ (rechts) is dat ferrimagnetisme in feite nagebootst. Door laagjes ijzer met verschillende dikte en/of magnetisatierichting te combineren krijg je een synthetische ‘ferrimagneet’ (afb: Radboud-universiteit)

Onderzoekers van de Radboud-universiteit in Nijmegen hebben een synthetisch ferrimagnetisch materiaal gefabriekt, waarmee het opslaan van optische gegevens een stuk dichterbij zou zijn gekomen.  Lees verder